gevel aan de Oude Zijlvest (met de hoofdtoegang) heeft een driedelige op
bouw. De entree is ondergebracht in een met zandstenen platen afgewerkt
muurvlak. Het gebouw moet worden betreden via een brede, natuurstenen
trap met bordes. De ingang wordt extra gemarkeerd door twee gemetselde
pilaren die verlevendigd zijn met zandstenen blokken, elk voorzien van een
lantaarn van glas, ijzer en koper. Verder zijn boven de entree een rondboog
en een gebeeldhouwd timpaan (veld van een tempelfront) aangebracht. In
het timpaan zijn twee leeuwen afgebeeld die het stadswapen van Haarlem
vasthouden. Daarnaast is er de overbekende spreuk: 'Vicit Vim Virtus' te
lezen. De rondboog steunt op twee zuiltjes. Aan weerszijden van de rond
boog zijn twee gedenkstenen gemetseld die tezamen het gedenkwaardige
jaar vermelden waarin met de bouw begonnen werd: 'Anno/1906'.
Dat is nog niet alles. Tussen de begane grond en de eerste verdieping is
een met zandstenen blokjes versierd fries aangebracht. In het midden van
dit fries is de naam van de school uitgehakt: 'Hoogere Burger School'. Het
middendeel van deze gevelpartij wordt in beslag genomen door een hoge,
driedelige raampartij. Tussen het middendeel en de geveltop is een gemet
seld boogfries aangebracht. In de spaarvelden hiervan zijn waaiervormige
patronen gemetseld, deels van bakstenen, deels van zandstenen blokjes. De
geveltop heeft een driedelige raampartij die de symmetrische opzet van het
risaliet nog eens accentueert. En ook in de punt van de geveltop kan een
waaiervormig ornament worden waargenomen.
Het is te begrijpen dat Dumont het risaliet aan de Vestestraat, waarin
geen belangrijke functie als de hoofdtoegang is ondergebracht, aanmerke
lijk eenvoudiger heeft laten uitvoeren. Maar ook hier is tussen de begane
grond en de eerste verdieping een fries aangebracht, en ook hier golft tus
sen de eerste verdieping en geveltop een boogfries. Deze geveltop heeft net
als die in de westgevel een driedelige raampartij en een waaiervormig orna
ment in de punt.
Voordat we de school binnengaan heeft de gymnastiekzaal nog onze
aandacht nodig. Zo zit er in de gevel aan het schoolplein een merkwaardige
zandstenen gevelsteen. Herkenbaar is de voorstelling van een korf, twee
gekruiste zwaarden en een guirlande. Een identieke steen bevindt zich in
de gevel aan de Gedempte Voldersgracht. Volgens de overlevering zouden
beide sierstenen oorspronkelijk afkomstig zijn van de stadsdoelen in het
gebied aan de overzijde van de Gedempte Voldersgracht.
Een kijkje in de gymzaal leert dat hier een houten kapconstructie met
ijzeren dwarsbalken, trekstangen en kabels toegepast is; met die kantteke
ning dat de dwarsbalken waarschijnlijk enige jaren na de bouw werden
aangebracht. Ze dienden om gymtoestellen aan op te hangen.
WIM DE WAGT