Gedurende de periode 1825-1828 werd de klinkerweg aangelegd, waarbij
de weg tot zeven meter werd verbreed. Ruim vier meter daarvan was
bestraat. Door de onverharde zijstroken van de nieuwe weg ondervonden
passanten de nodige overlast van verstuivingen en zandhopen op de weg.
Dit werd later door het aanbrengen van begroeiing van de wegbermen en
het planten van bomen verholpen. Voor het onderhoud kon men rekenen
op financiële steun van de gemeente Haarlem, die 100,- per jaar op haar
begroting hiervoor reserveerde. Daarnaast werd Zandvoort voor een be
drag van 600,- aan visaccijns door Haarlem vrijgesteld. Toen de bestra-
-16- ting was voltooid werden twee tollen ingericht. De ene bij het oude klaphek
op de Viersprong en de andere bij de herberg 'Kostverloren' in Zandvoort.
Zowel de Bloemendaalse Negotiaties als de Commissarissen van de Zand-
voorterweg kregen bij Koninklijk Besluit van 29 maart 1826 het recht van
tolheffing om hen in staat te stellen de onderhoudskosten te dekken. Het
innen van de tolgelden werd weer als vanouds verpacht aan tolgaarders. De
aandeelhouders hoefden geen tol te betalen. Dit privilege werd in 1861 ook
aan de Haarlemse stalhouder j.C. van den Berg gegeven, die al tien jaar een
diligence dienst tussen Haarlem en Zandvoort onderhield en zijn omnibus
sen nu tot hotel Groot Badhuis kon laten rijden.
Ook de andere route tussen Zandvoort en Haarlem, het Visserspad,
waarlangs sinds 1725 een wagenveer liep, werd door de aanleg van een
klinkerbestrating gemoderniseerd.13)
Einde tolheffing
In de 19de eeuw nam de familie Van der Velden het innen van de tol aan de
Viersprong voor haar rekening. Als pachters van de tol namen zij hun in
trek in de Haringbuis en huurden deze van de nieuwe eigenaars. Toen de
laatste tolgaarder, Jan van der Velden jr., in 1908 overleed, werd het jaar
daarop een nieuw tolhuis aan de Zandvoorterweg 143 gebouwd tegenover
de Teding van Berkhoutlaan. 14) Dit betekende het einde voor de Haring
buis als tolhuis. In het daarop volgende decennium werd langzamerhand
het instituut tolheffing in de hele regio opgeheven. In 1918 werden de tol
rechten in de gemeente Bloemendaal afgekocht. De tol aan de Zand
voorterweg werd op 1 maart 1918 beëindigd na overdracht van de weg aan
de gemeente Bloemendaal. l5) De weg werd gemeentebezit en de geel ge
verfde tolboom die de straat afsloot werd verwijderd.
Meer dan drie eeuwen lang had de Haringbuis dienst gedaan als herberg
en tolhuis en de visverkopers uit Zandvoort als zijn beste klanten mogen
begroeten. De kleine kern bij de Viersprong in Aerdenhout was na de
eeuwwisseling uitgegroeid tot het hart van een nieuw Aerdenhout, waar
Haerlem Jaarboek 1998
