Neemt aff die koren
Diet verboren
Ende nijt te laten.
Het stercket die guede
Die quade krijcht hode
Ende moet hem saten.
Dat hoert ten recht
Dat laet al slecht
Ten rechte gaen.
Dat u toe hoert
Bescheit dat voert
Dats wael ghedaen.20»
[Hou angst, lijf en leden buiten de rechtspraak. Maar pas onver
schrokken het recht toe, laat dat niet na, u zult er genoegen van
beleven./ Vorder overeenkomstig de keuren de boetes in van dege
nen die het verdienen en laat dat niet na. De goede wordt er beter
van, de slechte houdt er rekening mee en moet zijn gedrag daaraan
aanpassen./ Wat tot de rechtspraak behoort, laat dat onverkort zijn
loop hebben. Breng tot een vergelijk wat tot uw bevoegdheid
behoort, dat is welgedaan.]
De door mij aangebrachte cursiveringen laten zien wat er is gebeurd:
door twee regels te ontlenen aan de eerste spreukstrofe en vier regels aan
de tweede, werd een nieuwe tekst samengesteld die Steven Butendijc
geschikt achtte voor de klokken in Utrecht en Boven-Hardinxveld.
Steven Butendijc was zo goed als zeker zelf verantwoordelijk voor het sa
menstellen van de nieuwe spreuk.2" De spreuk op de klok van het
Haarlemse stadhuis maakt namelijk aannemelijk dat hij de Zutphense
tekst (althans: de zes-strofige tekst die onder meer via de Zutphense bor
den is overgeleverd) gekend heeft. Om dit aannemelijk te maken, is het
van belang de tekst op het tweede bord in de beschouwing te betrekken.22»
De tekst luidde als volgt:
Ghi heren machtich
Blijft eendrachtich
Ende volget den reden.
Doe ghi dat
Soe sal u stat
Wael staen in vreden.
Haerlem Jaarboek 1999
