'Met veel pleizier en
enthousiasme'
Jacques van Velsen (1902-1990), architect van de katholieke zuil1'
De architect Jacques van Velsen stelde aan het eind van zijn loopbaan -169-
een fotoalbum samen met daarin een bloemlezing van zijn architectuur.
Op de eerste bladzijde van het album prijkt zijn portretfoto, met daaron
der zijn huis- en bureauadres (Zonnelaan 11, Haarlem), de jaartallen
'1928-1978', en de tekst: 'Vijftig jaar bouwen, met veel pleizier en enthou
siasme.' De foto toont de architect in een ontspannen houding zetelend
op het binnenterrein van het Frans Halsmuseum. Jacques, keurig in het
pak gestoken, kijkt ons minzaam van opzij aan, een sigaret gedistingeerd
in zijn rechterhand.
Jacques van Velsen was tussen 1928 en 1978 actief als architect met een
eigen bureau. Deze halve eeuw omvat de crisisjaren, de Tweede Wereld
oorlog, de nationale wederopbouw en de periode waarin de verzorgings
staat tot bloei kwam. De verzuiling - waar de in het katholieke milieu ge
wortelde Van Velsen mee 'vergroeid' was - brokkelde met het verstrijken
van de jaren geleidelijk af. De architectuur maakte ingrijpende ontwikke
lingen door, bouwtechnisch en stilistisch. Van het naast elkaar bestaan
van verschillende stromingen en richtingen in het interbellum tot de
doorbraak van het functionalisme na de Tweede Wereldoorlog en de
behoudende reactie hierop van traditionalistische en met name katholie
ke zijde.
Dat Van Velsen zich liet fotograferen tegen het decor van de zestien-
de-eeuwse gevels van het vroegere oudemannenhuis, is gezien zijn eigen
leeftijd op dat moment (76) meer dan een knipoog. Het moet vooral wor
den opgevat als een huldeblijk aan zijn monumentenrijke thuisstad Haar
lem, waar hij als architect het overgrote deel van zijn oeuvre tot uitvoe
ring zag komen en zich steeds door liet inspireren.
De stad aan het Spaarne maakte in Van Velsens werkzame periode
een forse bevolkingsgroei door. Vooral na de Tweede Wereldoorlog be
stond er een enorme behoefte aan nieuwe woningen en scholen. In de
jaren vijftig, zestig en zeventig werd de stad uitgebreid met een aantal om
vangrijke, op moderne leest geschoeide stadsdelen, zoals Parkwijk in
Haarlem-Oost, Sinnevelt en Delftwijk in Haarlem-Noord en de Europa-
WIM DE WAGT
