Monumentenzorg
-210— Voorwoord
Het hoogtepunt van het jaar 1999 was de aanwijzing door de staatssecre
taris van ocw van 157 panden uit de periode 1850-1940 als beschermd
rijksmonument. In dit aantal zijn deels complexen (verzamelingen van
objecten met eigen monumentnummers) opgenomen. Deze 157 zoge
naamde 'jonge monumenten' bestaan feitelijk uit 541 objecten. Volgens de
officiële manier van tellen bezit Haarlem nu 1009 157 1166 rijksmo
numenten. Uit het Monumentenjaarboek 1999, een uitgave van de
Stichting Nationaal Contact Monumenten (ncm), blijkt dat Haarlem als
monumentenstad de zevende plaats inneemt. Hierbij is dan uitgegaan
van het aantal beschermde rijksmonumenten zonder de jonge monu
menten. De aanwijzing van jonge monumenten in andere steden is nog
in volle gang, zodat nog niet gezegd kan worden of Haarlem op de natio
nale ranglijst zal stijgen of dalen.
De stabiele, goede gezondheid van de Nederlandse economie heeft
ook in 1999 zorg gedragen voor een aanhoudende grote stroom aanvra
gen voor restauraties en wijzigingen van monumenten. Enerzijds is het
goed dat de monumenten met het beschikbare geld in een goede staat
gehouden kunnen worden. Anderzijds is er uiteraard vaak spanning tus
sen de gebruikerswensen en het behoud van de monumentale waarde.
Ten dele vindt die haar oorzaak in de krapte op de gebouwenmarkt én de
- mede daardoor - hoge prijzen: intensivering van het gebruik is econo
misch interessant. Intensivering kan echter een bedreiging vormen voor
de instandhouding van specifieke waarden. Hierbij zijn voorbeelden te
noemen als de behoefte aan veel dakramen om ook de zolder als ver-
blijfsruimte te kunnen gebruiken, wijzigen van de structuur om een zol
derverdieping (beter) te ontsluiten, en het aanbrengen van brandtrappen
omdat bovenverdiepingen (intensiever) worden gebruikt. In het besef dat
een stad, ook een monumentale stad, alleen leeft als zij gebruikt wordt en
zich dus ontwikkelt, is het soms toch nodig de gewenste aanpassingen te
weigeren. Anders gaat het beeld van de stad aan haar eigen succes ten
A.J. KRUIJER
