Lutherse kerk oostzijde met het toegangshek, ca. 1780 (foto Kennemer Atlas).
zijds was er een consistorie: een college van kerkenraad, diakenen en
oud-diakenen. In de praktijk kwam het er op neer dat het voltallige con
sistorie als partij tegenover Durer optrad waarbij de oud-diaken Johan
Albertsz Brouwer de voornaamste opponent was.
Hoewel deze twist tussen Lutherse voorlieden soms een rellerig karak
ter had, is hij toch zonder meer interessant. Deze twist werpt namelijk
licht op de spanningen binnen een geloofsgemeenschap die voor een
groot deel uit immigranten bestond.
Een Duitse kerk vernederlandst
De Lutherse kerk vond zijn oorsprong in Duitsland, in kringen van vol
gelingen van de kerkhervormer Maarten Luther. Mede door de vrij om
vangrijke emigratie van Duitsers in de zestiende eeuw en in zeventiende
Haerlem Jaarboek 1999
