besloten zijn nog eens twee extra leden mee te sturen en wel, aldus Durer,
omdat ze het aan een enkele ouderling niet toevertrouwden.
Hoe dan ook, gevieren ging men op reis. Durer vertelt hoe het verder
ging. Aangekomen in een herberg in Zwolle verlieten de meegereisde
consistorialen hem, zogenaamd om een bekende in Zwolle te bezoeken.
In werkelijkheid gingen ze naar Hasselt en spraken met Jantien Matthijs.
Die verklaarde met Durer geleefd te hebben 'als een eerlijke Meyt met
een eerlijk Meester, en indien hare Vrienden iets geseyt hadden, dat die
sulcks moesten verantwoorden'. Brouwer onderschrijft dit, maar voegt er
-32- aan toe, dat de meid weigerde deze verklaring op schrift te stellen.16» Uit
niets blijkt dat Durer bij die gelegenheid nog zelf met Matthijs heeft
gesproken en als zijn weergave van dit incident op waarheid berust,
hoefde hij dat ook niet omdat de verklaring voor hem ontlastend was.
Terug in Haarlem zouden, aldus Durer, de consistorialen in verschil
lende persoonlijke gesprekken hebben gezegd dat alles in orde was, en
dat de 'blaem van de meyt' was weggehaald. Toen de zaak echter ter spra
ke kwam bij het college van gedelegeerden herriepen de consistorialen
deze ontlastende verklaring. Volgens Brouwer omdat de weigering van
Matthijs om een schriftelijke verklaring af te leggen tot wantrouwen leid
de en vooral omdat er nieuw 'bewijsmateriaal' beschikbaar was. Het zou
gaan om twee verklaringen. Een daarvan was meegebracht door de
'vrienden vande meyt' die het gerucht over de 'defloratie' hadden ver
spreid en nu, na de verklaring van Matthijs aan de consistorialen, voor
leugenaars doorgingen, en verhaal waren gaan halen in Hasselt. In deze
verklaring zouden drie te goeder naam en faam bekend staande vrouwen,
waaronder een burgemeestersvrouw, getuigen van het feit dat zij zelf uit
de mond van Matthijs hadden gehoord dat ze met Durer naar bed was
geweest.
Van dit laatste geeft Durer echter een compleet andere lezing. Volgens
hem waren de vrienden van Matthijs in Hasselt direct in het gevang
gestopt als zijnde valse getuigen! Wat er verder met hen gebeurd is, ver
haalt hij niet. Wel weet hij te melden dat het in Hasselt alom bekend was
dat deze vrienden Matthijs hadden diets gemaakt dat Durer wel met haar
zou willen trouwen. Net als Brouwer kon Durer erg geheimzinnig doen
over zijn bronnen, want waarop dit verhaal stoelt, wordt nergens duide
lijk gemaakt. Over de verklaring van de drie vrouwen, die langs welke
weg dan ook Haarlem had bereikt, deed Durer erg smalend. Het was best
mogelijk dat de dienstmeid tegen hen iets anders had gezegd, maar wat
moest je daarmee. Een getuige die dan het een, dan het ander zei zoals
het haar goed dunkte, kon toch niet meer worden vertrouwd en kon
'geen eerlijck man sijn eere krencken'.17»
Haerlem Jaarboek 1999
