Drie eeuwen promotie en
prijsuitreiking op de Latijnse school
van Haarlem
'De prijs is het bewijs' was de titel van een expositie over vier eeu
wen prijsboeken die in 1992 in de Koninklijke Bibliotheek in Den
Haag werd gehouden. Bij deze tentoonstelling werd speciale aan
dacht besteed aan de prijsboeken die aan leerlingen van de Latijnse
school, de voorloper van het huidige gymnasium, werden uitge
reikt.1» Ook de Latijnse school van Haarlem heeft op dit gebied een
lange traditie gekend. De school kan bogen op een rijke historie.
Haar geschiedenis gaat terug tot 1389, toen Aelbrecht van Beieren,
Graaf van Holland het recht om een school te exploiteren, aan de
stad overdroeg. Zodoende behoort deze school samen met die van
Dordrecht (1253), Rotterdam (1328), Leiden (1324) en Alkmaar (1381)
tot de oudste, stedelijke onderwijsinstellingen in ons land. De
school was aanvankelijk gevestigd in de Noorder Schoolsteeg tus
sen de Smedestraat en de Jansstraat. Omstreeks 1592 verhuisde de
school naar het voormalig Cellebroedersklooster in de Jacobijne-
straat, op de plaats waar zij nu nog altijd is gehuisvest.
De geschiedenis van de Latijnse school is voor het eerst te boek
gesteld door rector B.W. Hoffmann in zijn Beknopte geschiedenis
van het Gymnasium te Haarlem, verschenen ter gelegenheid van
de herdenking van het vijfde eeuwfeest van de school in 1889.2» Een
eeuw later zag in 1989 Tempel van Hovaardij: zes eeuwen Stedelijk
Gymnasium Haarlem het licht.3' Dit is een bundel waarin diverse
auteurs verschillende perioden van de school belichten. Aan het fe
nomeen promotie met prijsuitreiking wordt in beide publicaties
geen speciale aandacht besteed. Toch gaat het hier om een gewoon
te die op de school gedurende ruim drie eeuwen een rol van wezen
lijk belang heeft gespeeld. In het rijke schoolarchief, dat is onderge
bracht in het Noord-Hollands Archief, bevindt zich voldoende
materiaal om dit onderwerp nader in beeld te brengen. Een belang
rijke bron van informatie hiervoor is het zogenaamde Scholarchen-
DR. J. SPOELDER
