geboorte. De passer stond voor regeren of beheersen en werd
gebruikt als afweerteken van het kwade. Bij de passer staat nog een
ander teken afgebeeld, een soort pilaar op een driepoot. Dit teken
stelt de mens voor, maar is hier op zijn kop afgebeeld. Op deze
wijze wordt de dood gesymboliseerd en zo zou onheil en kwaad
afgeweerd worden (zie het boek Gevelstenen van Haarlem door
Theo Bottelier en Peter van Graafeiland).
De i6e-eeuwse gevelsteen was zo verweerd dat sommige onder
delen vormloos waren geworden. De verf was op veel plaatsen ver
dwenen. Dit was voor de Stichting Geveltekens Vereniging Haer-
lem de reden om al in 1999 onderhandelingen met Teylers Stichting
te beginnen voor herstel, maar door allerlei omstandigheden kwam
dat niet van de grond. Uiteindelijk is na veel overleg besloten om
de steen opnieuw te laten hakken.
Drs. Olga van den Klooster, architectuurhistorica en kleuradvi-
seur heeft de overgebleven verf microscopisch onderzocht. Het
juiste aantal verflagen van de resterende verfsporen was moeilijk
vast te stellen. Uit haar onderzoek bleek dat de gevelsteen ten
behoeve van het polychromeren werd bedekt met een dikke witte
verflaag. Deze laag fungeerde als een hechtlaag. De kleuren die
JAARBOEK HAERLEM 2OO7
