Jules Chapon
4 september 1914 - 6 januari 2007
In het voorjaar van 2003 was het dan zover:
de twee gedenkstenen in de Kennemerdui-
nen waren gerenoveerd en werden in het
bijzijn van een klein gezelschap onthuld. De
burgemeester van Haarlem, Jaap Pop, hield
een toespraak, rabbijn Shmuel Spiero sprak
het kaddiesj-gebed voor de joodse slachtof
fers van de fusillade, en natuurlijk kwam
ook Jules Chapon aan het woord. Jaren had
hij zich ingezet voor een opknapbeurt van
de gedenkstenen, waarvan de inscripties
nauwelijks nog leesbaar waren. Dankzij Jules werd er ook een bord
bijgeplaatst met tekst en uitleg over de plaatsing van de stenen kort
na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds zijn de twee
stenen moeilijk te vinden in het duingebied voor wie niet weet waar
hij zoeken moet, maar goed, het is tenminste wat.
Voor Jules was het in elk geval ook een soort van genoegdoe
ning. Geen gelegenheid liet hij onbenut om de aandacht te vestigen
op de executie door de Duitsers van zijn vader, Barend Chapon, de
twee andere vermoorde Haarlemse joden - opperrabbijn Philip
Frank en de advocaat Herbert Drilsma - en de zeven niet-joodse
slachtoffers van deze vergeldingsactie. Altijd kwam hij er weer op
terug. De fatale gebeurtenis, die zijn beslag kreeg op 2 februari 1943,
vormde voor hem het zwarte gat van de oorlog, waardoor bijna zijn
complete familie verdween. Wat er aan vooraf ging, wat er op die
bewuste dagen gebeurde, wat de gevolgen waren - desgevraagd kon
hij het zich exact, tot op de minuut nauwkeurig, weer voor de geest
halen. Hij droeg het drama met zich mee, maar liet zich er nooit
door overmeesteren. Hij kwam het te boven en droeg het uit.
Al te veel bekendheid geniet Jules Chapon in onze tijd niet meer.
Dat is nog voorzichtig uitgedrukt: hij is bijna vergeten. Een gevolg
van zijn vlucht naar Frankrijk. Maar bij de oudere generatie kun
stenaars en kunstliefhebbers zal zijn naam nog wel een belletje
doen rinkelen. In de jaren vijftig, toen ook in de Haarlemse kunst
wereld de zucht naar vernieuwing merkbaar was, was hij een tame
lijk bekende verschijning in de stad. Hij was geboren als oudste
zoon van welgestelde joodse ouders. Zijn vader, Barend Chapon,
was makelaar in effecten, stichter van de woonwijk Tuinwijk-Zuid
258 JAARBOEK HAERLEM 2OO7
