leen het toezicht op de Latijnse school, maar zij waren als biblio-
thecarii tevens belast met het beheer van de stadsbibliotheek.
Met het bovengenoemde plaetje wordt waarschijnlijk het plaat
stempel bedoeld, dat hier als type r wordt aangeduid. Dit type i stelt
het wapen van Haarlem voor, omgeven door lofwerk en gevat in
een dubbele ovaal met rondom het de wapenspreuk van Haarlem
Vicit Vim Virtus, 'De mannelijke moed heeft gezegevierd over het
brute geweld'. In de eerste helft van de achttiende eeuw is de stem
pel licht beschadigd bij de lijn van de binnenste ovaal rechts onder
de V van Vicit. Bewaard gebleven prijsboeken met type i dateren
uit de periode 1717-1757.
Omstreeks het midden van de achttiende eeuw werd een nieuw
stempel gebruikt. Het stelt de godin Minerva voor, gezeten onder
de brede loverrijke tak van een eikenboom. In de linkerhand houdt
zij een opengeslagen boek, haar rechterarm steunt op haar schild
waarop het stadswapen staat afgebeeld. In de rechterhand houdt zij
een lans. Het geheel staat op een ondergrond met hierop de wapen
spreuk van Haarlem. Dit type is slechts zeer korte tijd in gebruik
geweest. Er is in feite maar één prijsboek bekend dat hiermee is be
stempeld.33' De reden hiervan is bekend: de plaatstempel, die ge
woonlijk aan de binder werd uitgeleend, bleek verdwenen te zijn.
Daarom bepaalden curatoren in 1769:
'Het stempeltje met het wapen van deze stad, hetgeen op de prij
zen gewoon is te doen drukken, door zeker toeval verduisterd
zijnde, hebben Curatoren een nieuw stempeltje doen vervaardi
gen; zynde verder geresolveerd het stempeltje in bewaring van
den rector te geven, die het telkens als er prijzen moeten worden
ingebonden, het aan den binder in der tyd ter hand te stellen met
last aan derzelven om het gelyk met pryzen weder in bewaring
van den rector te stellen.'
In datzelfde jaar zal de stempel van type 3 dus zijn vervaardigd. Dit
stempel lijkt op type 2, maar is strakker en minder zwierig vormge
geven. Dit stempel is in ieder geval van 1771 tot zeker 1841 voor de
Haarlemse prijsboeken in gebruik geweest. Het komt zelfs nog voor
op het voorplat van de in linnen gebonden presentatie-exemplaren
van de dissertatie van C. Spoelder, De Sophoclis Indagatorum frag-
mentis papyraceis, waarop deze in 1918 te Leiden promoveerde.
Spoelder (1885-1958) was toen als leraar klassieke talen werkzaam
op het Stedelijk Gymnasium van Haarlem, waar hij van 1920-1950
DR. J. SPOELDER
