laas mochten zij de Brasem niet vergulden maar hebben zij hem met
goudverf geschilderd.
Botermarkt 13 - Inden Rosbaer
Uit archiefmateriaal blijkt duidelijk dat in het huis op de Botermarkt al
sinds het begin van de 17de eeuw deze gevelsteen was aangebracht. Het
pand is in de 19de eeuw drastisch verbouwd. De gevelsteen is hierbij
gespaard gebleven en in een mooi nieuw kader weer in de gevel ge
plaatst. Op de steen zien we een rosbaer (draagstoel, draagbaar) door
muildieren voortbewogen. Zo luidt ook de ondertitel van de gevel
steen: inden rosbaer a° 1611. Daarmee is de steen ook gedateerd.
Over de herkomst van de steen wordt nogal verschillend gedacht, maar
het onderzoek van Peter van Graafeiland lijkt toch het meest betrouw
baar.1)
Wat historische feiten op een rij
In 1618 woont Sybert Thomasz., in het huis genaamd de Rosbaar.
fol.150. In 1631 verkopen Jacob Arentsz., Thomas en Harman Gijs-
bertsz. hun deel van het huis met de Rosbaar in de gevel aan Gerrit
Hendricksz. Michiel Lievens 'coperslager' koopt in 1654 een huis met
erf 'daer de Rosbaer in de gevel staet inde poorte vant hoffgen van Jan
Bruijninck'. In 1709 draagt Sara Fhilips aan curator Hendrik Hardeberg
de insolvente boedel van Carel Haverbeeck over waaronder 'een huis
met een earner daarachter op de Botermarkt daer de Rosbaer inde gevel
staet'.
De sgvh kreeg een verzoek van het college van regenten van het
achter Botermarkt 13 gelegen Bruinings Hofje en eigenaar van het pand
of de stichting mee wilde helpen met het laten restaureren van de ge
velsteen.
De Stichting heeft contact gezocht met Olga van den Klooster, spe
cialiste in historisch kleurgebruik. Zij heeft de steen onderzocht en
een voorstel gedaan. De achtergrondkleur van de steen was zandsteen-
geel als nabootsing van zandsteen. Een dergelijke materiaalnabootsing
was gangbaar in de 20ste en eind 19de eeuw, maar kwam ook vóór die
tijd voor. Ook hield men van rijk gepolychromeerde gevelstenen: goud,
blauw, rood en andere opvallende kleuren. De gevelsteen is te vergelij
ken met een historisch reclamebord dat al van veraf goed zichtbaar
moest zijn. Helaas zijn veel historische verflagen op gevelstenen ver
dwenen. Aan het eind van de 19de eeuw en in de loop van de 20ste eeuw
JAARBOEK HAERLEM 2009
