ben. In de brief is 'spion' een neutrale, of zelfs goedkeurende term: don Fadrique
is tevreden over deze professional. In het bovenstaande citaat heeft de term een
negatieve betekenis, want Albómoz heeft geen hoge pet op van de hertog van
Medina(celi).
De term 'informant', voor iemand die op vrijwillige basis informatie ver
schaft, komt in de Spaanse brieven niet voor en werd ook niet volgens het Spaan
se vocabulaire van de 16de eeuw voor dergelijke situaties gebruikt. Wel bestond
er voor een informant omschrijvingen zoals 'een Haarlemmer en een zeer goede
bekende van de Spaanse soldaten die eerder in de stad hadden verbleven' (uit een
brief van 9 juni 1573 aan AlvaEn de kapitein verwijst in een brief van 6 febru
ari 1573 naar een connectie die hij in het hoofdkwartier in het huis ter Kleef heeft:
'een man die ik ken uit het huis van die heren daar'.
9 januari
Eergisteren brachten de vijanden 12 sleden graan de stad in, en vandaag
hebben ze daarbinnen twee mannen opgehangen, de één vlak voor de
neus van de Bourgondiërs en de ander in ons zicht. Waarschijnlijk waren
dit de Waalse korporaal en de soldaat die een paar dagen geleden gevan
gen waren genomen.
Men zegt dat de vijf stukken geschut vanavond opgesteld worden te
genover het ravelijn. We hebben hier het meest vreselijke weer dat men
in deze streek sinds 600 jaar heeft meegemaakt en om de haverklap wor
den er soldaten half dood uit de loopgraven gehaald, in ieder geval in zo'n
conditie dat ze een hele tijd niet kunnen dienen.
De vijanden zijn ronduit schaamteloos want expres vlak voor onze
ogen hakken ze de hoofden af van heiligenbeelden en vernielen ze cruci
fixen en vertonen meer van dit soort schofterig gedrag.
Waarschijnlijk zaten deze 'onthoofde' beelden en vernielde kruisen bij het debris
van gesloopte kapellen en gebouwen. Het puin werd gebruikt om de stukgescho
ten delen van de stadsmuur te repareren. Deze opmerking behoort ook tot de an
ti-ketterse, pro-katholieke ('pro-paapse' zouden de 'ketters' zeggen) retoriek uit
deze periode.
10 januari
Gisteren om drie uur in de middag arriveerden 300 herreruelos, en ze ver
blijven nu in Heemstede, op een mijl afstand van ons kamp.
Om 8 uur 's avonds stuitten de vijanden met 150 wagens en met voet
volk op onze Spaanse ruiterij. Zij waren van plan de omgeving van de ri-
HAERLEM JAARBOEK 2010
