36. Daniëls, De Wilhelminabron, p. 30-31.
37. Daniëls, Het Staalbad Haarlem, p.10.
38. Ibidem, 32.
39. Ten tijde van de oprichting van de Maatschappij tot exploitatie
van Staaiwaterbronnen werkte Fleischmann voor een
levensverzekeringsmaatschappij. Ook zette zij zich in voor de rechten
van vrouwen, zoals blijkt uit haar deelname aan de Tentoonstelling van
vrouwenarbeid in 1898. Hoewel Fleischmann niet uit de bovenlaag van de
bevolking kwam, had ze het voordeel, dat haar vader leraar was in de Engelse
taal. Deze Patrick Fleischmann kwam van oorsprong uit Londen, was getrouwd
met een Amsterdamse en moet, toen het gezin zich na de geboorte van Mary in
deze stad vestigde, werk hebben gevonden in Haarlem. Mary had hierdoor ook
Engels kunnen leren en bleek zo een goede toevoeging binnen de onderneming.
Zie: Sarlet, 'Mary Fleischmann', p. 33-34, en nha, Gemeentebestuur Haarlem
1813-1957, toegangsnr. 2295, bevolkingsregister 1860-1900.
40. nha, Archief Mary I. Fleischmann, agentesse der Maatschappij tot Exploitatie
van Staaiwaterbronnen te Haarlem 1890-1915, toegangsnr. 3159, inv.nr. 582,
ingekomen en verzonden stukken 1896.
41. nha, Fleischmann, toegangsnr. 3159, inv.nr. 581, ingekomen en verzonden
stukken 1895.
42. nha, Bibliotheek, 44/000487 M, kladaantekeningen Mary Fleischmann.
43. Haarlem's Dagblad, 16 april 1896.
44. nha, Bibliotheek, 44/000487 M, kladaantekeningen Mary Fleischmann.
45. Haarlem's Dagblad, 1 augustus 1895.
46. Bad-Courant van het Staalbad Haarlem, 26 juni 1898.
47. Ibidem, 25 september 1904.
48. nha, Fleischmann, toegangsnr. 3159, inv.nr. 582, ingekomen en verzonden
stukken 1896.
49. Bad-Courant van het Staalbad Haarlem, 31 augustus 1901. Ook in het archief van
Fleischmann zijn brieven van Engelsen te vinden die zeer tevreden waren over
het Staalbad. Hoewel dus de kans bestaat dat deze vrouw nooit heeft bestaan en
enkel door de redacteuren van het krantje is verzonnen, mogen we aannemen
dat dit stuk op z'n minst op waarheid berust.
50. Hembry, British Spas from 1815 to the Present, p.147.
51. nha, Fleischmann, toegangsnr. 3159, inv.nr. 583, ingekomen en verzonden
stukken 1897.
52. Daniëls, Het Staalbad Haarlem, advertenties.
53. nha, Bibliotheek, 44/001183 M, gebruiksaanwijzing staalwater.
54. Daniëls, Het Staalbad Haarlem, p. 88-90.
RUBEN DANIELS