gereformeerd te bakken? De eerste zin maakte al meteen duidelijk dat de
inzet wat hoger was: 'Het is volstrekt mijn plan niet om een hatelijk
boekje te gaan schrijven tegen "die slechte Roomschen".' Als lezer kan je
dan wachten op'maar.en dat volgt dan ook.
'Rome' had zich in een lange geschiedenis nogal gewijd aan het marte
len, verdrinken en doormidden hakken van andersdenkenden en over die
activiteiten wilde hij graag wat nadere gegevens verstrekken. Nu kan men
hem tegenwerpen dat die wreedheden misschien betreurenswaardig wa
ren, maar zich toch vooral in de zestiende eeuw hadden afgespeeld, zodat
dit misschien langzamerhand als afgedaan beschouwd moest worden.
Maar dat was volgens Bakels te lichtvaardig gedacht: Rome hield officieel
nog steeds vast aan die leer van het bakken en braden van ketters en in die
zin was het dus wel degelijk een actuele kwestie. Naar zijn schatting was
tien procent der katholieken nog steeds van het bloeddorstige soort.
En daarop liet hij een bloemlezing volgen uit verschillende histori
sche verslagen van ketterverbrandingen uit de zestiende en zeventiende
eeuw, met alle ijzingwekkende details. En dit alles werd afgesloten met de
oproep aan de paus, als hoofd van de katholieke kerk, 'ex Cathedra', voor
God en de menschen zijn 'leedwezen' uit te spreken over al het onmense
lijke dat op aandringen van zijn kerk is aangericht, tegen de joden en de
moren in Spanje, de albigenzen en waldenzen in Frankrijk, de hussieten
in Bohemen, de protestanten in Hongarije, de Nederlanden en West-Eu
ropa in het algemeen.
In de figuur van Herman Bakels heeft Haarlem dus een geharnast anti
papist geherbergd. Voor rechtszaken is het te lang geleden, maar veront
schuldigingen lijken op zijn plaats.
PIET DE ROOY
