Bodemkaart met de verschillende
soorten ondergrond van Haarlem
en omgeving. De drie strandwal-
len van Haarlem zijn hier nog goed
zichtbaar. (Uitsnede uit de Vereen
voudigde geologische kaart van
Haarlem, rgd 1995)
men.1' Deze duinen werden gevormd tussen 5000 en 2000 jaar geleden.
De Nieuwe Duinen, de duinen zoals we die nu ook nog kennen, zijn te da
teren in de Middeleeuwen. Naast duinen ontstonden er op de strandwal-
len uitgestrekte bossen.
De strandwallen sloten het achterliggende land af van de zee. Het zee
water kon alleen door zeegaten in het achterland komen, zoals onder an
dere via een zeegat bij Haarlem. Tussen de strandwallen waren grote en
kleine binnenmeren. Doordat de grondwaterspiegel steeg, ontstonden
er tussen de strandwallen, op de strandvlaktes, veengebieden. Dit veen
wordt ook wel Hollandveen genoemd. De afwatering van dit veen was mi
nimaal, waardoor het er moerassig werd.
De oudste strandwal ter hoogte van Haarlem ontstond 5200 jaar ge
leden. Deze strandwal loopt van Heemstede, waar hij op zijn breedst is,
naar Spaarnwoude. Op de restanten van deze strandwal ligt het ooste
lijk deel van Haarlem, de Zuiderpolder, de Veerpolder en grote delen van
Schalkwijk. Ten westen van deze strandwal ontstond 4600 jaar geleden
een tweede, die veel breder was dan de eerste. Op deze strandwal, ook wel
Haarlemse strandwal genoemd, ontstond een paar eeuwen later de stad
Haarlem. Ter hoogte van de Haarlemse binnenstad is hij ongeveer 600
meter breed. Ook grote delen van Haarlem-Noord en Haarlem-Zuid lig
gen op deze wal.
De laatste strandwal bij Haarlem, de strandwal Bloemendaal-Over-
veen, werd een paar honderd jaar daarna gevormd. Een klein westelijk
deel van Haarlem, het Ramplaankwartier, is gelegen op deze strandwal en
de oostelijke flank ervan.
3. Strandwil Overv««tvBlc
ANJA VAN ZALINGE
