No. 5585
Vrijdag 1 Januari 1904.
£8ste jaargang
i
l&agBlaó voor êRooró- on Suió-Jiollanó.
Nieuwjaar
De weduwe Wendel en
hare kindeken,
W. KÜPPERS.
Haarlem.
50 Cent
7[/»
Fransclie vrijdenkers.
BUITENLAND,
Amerika.
Rusland eu Japan.
Frankrijk.
Italië.
T.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 8 maandeD yoor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
1,20
1,50
2,00
0,03
Hoof dredacteu r-D i r e ct e u r
BUREAU St, JanaBtraat.
AGITE MA NON AGITATE
Heil onzen Lezers
Vervlogen is het jaar 1903. Uit de zte
der eeuwigheid keert het niet meer terug.
Wij staan op den dompel van een nieuw
jaar. Weer zagen wg een jaarkring ver
dwenen, een jaar metal zjjn lief en leed.
Wat het nieuwe jaar ons zal opleveren is
nog voor ons oog verborgen. Maar die
onbekendheid ia het toekomende veront
rust ons niet, jaagt ons geen vrees aan;
m>J bigden lach, al zjjn de tjjden slecht,
zien wg de toekomst te gemoet, treden
wjj het uieawe jaar in, onbevreesd voor
wat het kwaads zou kunnen brengen. Tjj
den en eeuwen trokken snel voorbjj; gan-
sche volken verdwenen en zjjn nu slechts
stof en asch. De Engel des tjjds riep hen
reedsjhet wachtwoord toe«Voorbjj Uw
tjjd is laDg vervlogen
Nieuwe arbeid zal h,t jaar 1904 van
ons vorderen, nieuwe strjjd wacht ons,
de strgd des levens, welke nimmer ont
breek'. Welnu, daa voor schrikken wg
niet terug, dat de goede God ods dan
moed en de kracht schenke om dien ar
beid moedig aan te vatten en waardig te
volbrengen, opdat hg al die vruchten
drage, welke ter bevordering van ons
welzjjn op elk gebisd nuttig en noodig
zgn. Moge ieder m zjjn staat, hetzg oo
bjjzonder of' openbaar gebied, de ver-
eischte volharding en kloekmoedigheid vin
den, opdat zgn werken en zjjn streven
heilzaam zjj over hem zelve en ook voor
anderen.
Bjj den aanvang van het nisuwe jaar
pleegt de mensch terug te zien op de af-
geloopen periode. Vreugle en leed, goed
n kwaad, alles wat deze hem gebracht
eeft, 't staat he n nu helder voor den
geest. Veelkleurig zgn de beelden, me
nigvuldig zjja de tafereelen, die de Nieuw
jaarsdag in de gemoederen der menschen
verwekt. De een denkt aan het verdriet,
dat hjj heeft onderzonde r, aau het ver
lies, dat bjj heeft geleien ia zgn familie
kring, en nieuwe droefheid vervult zgn
harf. Een ander denkt aan de weldaden,
die hg heeft ontvangen, aan het goede,
dat hjj mocht stichten, en ni uwe vreug
de schept hjj uit die zoete herinnering.
Een derde neemt deu vloek der zonde, de
herinnering aan geheime schuld en aan
een nutteloos verspilden tjjd mede in het
nieuwe jaar, en 't is hem niet wel te
PBIJS DEB ADVERTENTIE».
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangére
G.L. DA VBE Co JOHN., B. JOIN ES Succ. Paris Slbis Faubourg Monimartre
FEUILLETON
65.
Vervolg.)
6ij ziet, Oathariua, dat ik goed inge
licht was, riep de burgemeester uit, niet wei
nig trotsch op deze belangrijke ontdekking.
Dut is de weg wel, dien de'o oswicht genomen
heeft om den tuin binnen Ie komen.
De huishoudster stond verpletterd, zjj sloeg
de oogen ten hemel met de woorden
Maar is men dan niet meer veilig in
zjjn eigen huis
is het Zwarte Woud eeu roovetshol ge^
worden
En Burk, die zoo'n goede waakhond
moet zjjn, liep nog wel los, merkte de veld
wachter op, terwjjl hjj oplettend den grond
onderzocht, want men ziet hier en daar de
sporen van den hond tusschen de voetstappen
van den dief.
Gg hebt geljjk, vader K-urthil, sprak
de burgemeester, dit alles moet opgehelderd
worden. Juffrouw Catharina, wijs ons nu, iu
welken hoek van den toren een misdadiger
zich het best voor de nasporingen van het
gerecht verbergen kan.
Groote Hemel I ik weet er niets van,
mjjnheer Stauffer,
moede bjj de gelukwenschen, die hem
worden aangeboden. Wederom een an
der begint nut den zegen van een ge
rust gewtten den nieuwen jaarkring en
de vrede des harten, die ons slechts door
de deugd geschonken wordt, blijft zijn
trouwe begeleider op deu aardschen le
vensweg. Meer dan ooit gevoelt de mensch
bjj de verwisseling van het jaar de waar
heid van de ongeëvenaarde snelheid van
den tjjd en de veranderlijkheid der men-
scbeljjke dingen.
Wat heden alle ware christenen in ge
dachte vereenigt, dat is de dankbaarheid
jegens God, die het jtar, zoowel als het
oogenblik geeft, en het verlrouwea op Gods
hulp, op welke wjjze zjj de goede voor
nemens voor de toekomst vernienwea.
Wjj wonen hier in een dal van tra
nen; van verre echter ontwa-en wjj ons
eeawig vaderland.
Wjj zetten moedig de eerste schreden
in het nieuwe jaar en vestigen onze hoop
op Hem, onder Wiens banier wij zullen
stijjden tot onze i laststen adem, op Hem
vestigen wjj o^ze hoop, Wiens naam is
doorgedrongen tot aan de grenzen der
aarde, óp Hem, die in het ganscheheil-
al geprezen word voor Wiens naam de
gansche hel siddert voor de kracht en
de macht van dezen Goddelyken naam.
Wg weten hoe het Cnristeadom op de
wereldmarkt veracht wordt, wg hebben
ruimschoots ondervonden hce zwaar de
strgd is siuds het openbare en geheime
ongeloof tegen het Kruis te velde trekt,
hoe een huichelend menschdom wereldweke
machten aanzien wordt geschonken, maar
wjj hebbeD ook gesmaakt, dat reine genot,
die zielevreugde, die Hg alleen schenkt,
Wiens heilige naam in den Kerstnacht,
door Engelen en menschen in vrede wordt
herdacht.
Wjj allen hebben onzen pelgrimstocht
af te leggen.
Op dien weg, voor velen met alle ge
neugten des levens, voor and iren vol zor
gen. Maar toch hebben op dezen wig geen
vreugde, zjj, die steeds naar hunne voe
ten zien. Het oog daarom omhoo.,! Bj-
groeten wjj, geazhte Lezeressen en Lezers,
de wending van het nieuwe jaar m-t op
gewektheid, verheffen wij oas boven tille
kleinigheden van het menscheljjk leven en
slaan wjj den blik big moedig op het groo
te doel der eeuwigheid, naar het rustpunt
van onzen pelgrimstocht.
In het huis van mjjnheer Gaspard zijn van
boven tot beneden deuren en vensters gesloten
en van ijzeren hoornen vo rzien.
Na een oogenblik nagedacht te hebben,
voegde zij er op angstigen toon bij
O, mjjn God als de ellendeling in
mjjne slaap van de slechte gewoonte gepro
fiteerd had, die ik heb, om altijd den sleu
tel op mjjne deur te laten steken, als hij
zich eens in mjjne karper verbergen had.
O, mijnheer de burgemeester, kom toch mee
en zpek
Stauffer hield haar bij den arm vast en
antwoordde
r Laat ons beginnen met de vertrekken
gelijk vloers en dan zullen wij naar de
eerste verdieping gaan ais het nog noo
dig is.
Ik ga alle deuren open maken, antwoord
de de ongeduldige huishoudster, terwijl zij de
sleutels uitzocht.
Zij liep den tuur door en gi g naar de
serre.
Terwijl allen dezen kant uitkwamen, volg
de Burk den burgemeester brommend op den
voet.
Vader Kurthil, sprak mijnheer Melehior
Stauffer, laug niet gerust, dat het waakzame
dier zoo dicht achter hem liep, ik geloof,
dat het voorzichtig zou zijn, om dit dier
naar zijn hok te brengen en het got 1 vast te
leggen.
In plaats van aan dit bevel te gehoorza
men als een man, die aan tucht en orde ge
woon is, knipte de oude veldwachter met het
Al het tjjdeljjke neemt slechts de tweede
plaets in, wjj bewegen ons in een land
schap, dan eens met lachende heuvelen
en dalen, zonnige vellen eu weiden, koe
le, geurende bosschen, maar dau ook weer
ontmoeten wjj sombere rotsen, die bjjoa
den weg versperren, gs en sneeuw, die de
voeten des pelgrims kluisteren, stortten
en onweerslagen, d e hem voortzweepen
op zgn pad, donderslagen en bliksemstra
len vooitrollend in de afgronden voor zgn
oog.
Maar boven dat alles komt de zoe'e
en heerljjke morgendauw uit het Oosten
ons verkwikken.
Heil dun Lezeressenen Lezers, wij wen-
scheu u een Zalig Nieuwjaar! Wij weu-
schen u alles toe wat u naar tjjd en
eeuwigheid gelukkig bau maken; Rust en
vrede in de huisgezinnen, in de familiëo,
en voortdurenden zegen in tjjdeljjke zaken.
Met nieuwen moed treden wjj dus het
nieuwe jaar in, in de bigde hoop, dat het
voor allen een rjjk en gmoegelijk j iar
moge big ken.
Ia plaats dat de vrjjdeokers de vrjje"
gedachte huldigen, eerbied hebben voor
elke eerljjke overtuiging, dat zjj elkeen
vrjj laten om God te dienen naar de in
spraken van zgn geweten, vorderen zjj de
vijjheid op voor zich zelf, om anderen te
knechten, dat bewe.»s weer eens op nieuw
hun Congres der vrjje gedachte, gehou
den te Parjjs. Daarop werd gedurende de
Kerst lagen met groote meerderheid het
beg nsel van het Staatsmonopolie van on-
derwjjs aangenomen.
Het is den vr jjdenkers niet genoeg dat
de Fransche reg eriDg de geestelijkheid
uitsluit vau het onierwjjs. Het Congres
nam de volgende besluiten:
«O/erwegende, dat niet de onderdruk
king van bet congregaoittisch ma ir voor
al ook van het kerkeljjk en clericaal on-
derwjjs ons doel moet zgn.
«Dat, zooals de ondervinding eiken dag
leert, na de verlrjjving der congregaties,
het clericaal onderwjjs onder duizend
nieuwe vormen zal verschijnen.
«Spreekt den wensch uit, dat de Re
publiek het Openbaar Onderwjjs verplich
tend make voor alle kinderen der natie».
Zoo handelen vrjjdenkers met de vrijheid.
Zjj willen elkeen laten denken zooals zjj,
om hier op aarde te lezen zonder God en
te sterven geijjk een dier.
De stad Chicago is in ds laat-tr da
gen door vreeceljjke sneeuwstormen ge
teisterd. Een groot aantal menschen zgn
oog en keek zjjn chef aan met eene uitdruk
king op het gelaat, alsof hij zeggen wilde:
Ik heb een prachtig idee.
- Als het, zoo als ij denken, Frits Wen-
del is, die zich hier verborgen heeft, dan
moeten wij oppassen, Furk, va?t te leggen,
i oor den zoon der weduwe opgevoed, bemint
hij hem nog, alsof hjj hem nooit verlaten
bad. De hond zal ons als gids dienen, be
grijpt gij mg nu
Het denkbeeld is inderdaad goed en ik
ben er verwonde d over, dat het hij mij ook
niet opgekomen is, antwoordde mijnheer Stauf-
fjr heel naïf.
De neus van vader Kurthil werd paars van
pleizier.
Maar nie:temin, sprak de burgemeester,
boezemt deze hond met zijne geweldige slag
tanden mjj toch wel wat vrees in.
Wees maar niet bang, antwoordde de
veldwachter. En als hj bovendien een van
ons eens even beet, welk kwa»d zou er iu
steken, als wij den schuldige maar ontdek
ken.
Gij spreekt als een professor, onze plicht
moet voor alles gaan, aeide mijnheer Stauffer
moedig.
V ooruit dan 1
Vader Kurthil ging voorop en de zwaar
lijvige burgemeester wilde hem volgen, toen
hij voelde, dat eene kleine, bevende hand op
zjjn arm gelegd werd.
Het was de hand van Margaretha Melzer.
Mjjnheer, sprak zij op ontroerden toon,
ik wachtte met ongeduld op het oogenblik
omgekomen, terwjjl van anderen ledematen
zijn bevroren. Nooit werden er in de hospi
talen meer armen er buenen afgezet als
thans. Op sommige plaatsen lag de sneeuw
dusdanig, dat hjj eenige meters boog lag.
De thermometer daalde tot 18 graden on
der 't vriespunt.
De Atuerikaansche kanonneerboot
Dixie is met 600 mariniers Daar Co-
Ion vertrokken. Schietvoorraad voor vijf
maanden en mondkost voor 1000 man
gedurende denzelfden tjjd zgn mede aan
boord genomen.
Te San Francisco is een trein vol voor
raad, met inbegrip van hospitaalbenoo-
digdheden aangekomen.
Niettegenstaande alle maat egelen ter
bescherming van president Ro o se vel t
gecomeD, bljjffc het Witte Huis te Was
hington Dog steeds een aantrekkingskracht
voor de vele dwazen, die den president
met min of meer kwade bedoelingen trach
ten te naderen.
Een ChiliaaD, K e h l e r, is door
den veiligheidsdienst van het Witte Huis
«Theater-muziek», zegt P i u s X en hg
vergoelijkt.
In den schouwburg hoort men gewoon
lijk rlthans ernstige accoorden.
Maar in onze kerken hoorden wjj meer
dan eens gezangen, die zeer sterk naar
het c ifè-concert, naar den tingeltangel
riekten.
Esn ernstige opera bevat geen Aazi-
kala baaaliteiten als de Kerstliederen,die
wjj voor eenige dagen nog te genieteD,
kregen.
Die stam beslist op eea lager trap van
fonstisehe ontwikkeling.
En het moet ieder katholiek, die het
wel meent met zijn godsdienst ten hoog
ste aangenaam zjjD, als het Hoofd der Kerk
dergelijke straatdeunen weert uit onze
tempels.
Terwjjl de Engelsche pers de meest
onrustwekkende berichten over den toe
stand ia Oost-Azië ter markt brengt, doet
aangehouden. Hjj had eerst een dreigbrief D"Usc!f pe« haar bestom de quaestie,
i tusschen Rusland en Japan hangende, op
aan den President gezondm, en wilde hem
nu met alle geweld spreken over eea vlieg
machine, die hjj beweerde te hebben uit
gevonden. Men vermoedt ditmaal niet m it
eea krankzinnige te doen te hebban, doch
met een anaichist, die een aanslag op
het leven van den President voorhad.
De minister-president dar Fransche Re
publiek Combes, heeft weer een nieuwe
vervolgingsmeatrigel voorbereid, dien bij
aan èn Staatsraad heelt voorgelegd.
Combes wil de tffervarrdigheid dei-
Katholieken beletten door te veb'eden
dat in de kei ken gecollecteerd wordt voor
de Vereeaiging van den H. Vincentius
a Paulo. Zulk een verregaande brutali
teit duifc z eh de Franscho kerkvervol
ger veroorloven en de Franscbea zwjj-
gen, 'tis of dit volk net volslagen blind
heid geslagen is.
De Giorno d' Italia deelt mede, dat ge-
teraal S i s m o n d o zou aangewezen zjjn,
voor den post van opperbevelheb'nr der
Macedoci che gendarmerie.
De Osservatore Romano wjjst er op hoe
Z. H. Pi us X eene krasse veroordeeling
g- eft over de theatre-.nuziek in onz<
kerken.
Daaraan moet voor eens en voor goed
een einde komen, zoo wil het zeer beslist
Z. Heiligheid.
Godsdienstige, waardige vierstemmige
muziek zal big ven toegestaan.
Maar voor alles verlaagt de Paus esn
ernstige beoefening van het zoo iuuig
mooie Gregoriaausch.
Daarom wil hij, dat allereerst in "de
Seminaries den jongen clerus em dege-
ljjke opleiding in de gewjjde muziek worde
gegeven.
om u even alleen te spreken.
Melehior Stauffer zag, dat het jonge meisje
zoo bewogen was, dat haar gelaat beurtelings
rood en bleek werd, en dat zjj nauwelijks op
hare voetjes kan blijven s'aan, terwijl er tra
nen in bare oogen glinsterden.
Wees maar bedaird, kleine Gretly, wees
maar bed»ard, sprak de brave man, gij zijt
het mooiste meisje uit het heele kanton, ieder
een scht u.
Ik heb u als een klein kind gekend en
meer dan eens hebt gij op mijn knie gezeten.
Deel mjj gerust uw vrees en uw verdriet mee
en wees er verzekerd van, dat ik uw vaders
plaats zal weten in te nemen, als het geldt u
een goeden raad te geven ot u te troosten.
Half buiten adem zwteg de burgemeester.
Margaretha liet aan hare tranen den vrijen
loop en greep vol dankbaarheid de korte, dik
ke, hand van den magistraat
O, wat zijt gij goed en edelmoedig, mjjn
heer Stauffer, ik stel ook in niemand vertrou
wen, dan in u alleen en ik most met u spre
ken, als met een biechtvader
Maar, Gretly, viel de burgemeester haar
in de rede, wel wat ongerust over de wending
die het gesprek genomen had, vergeet niet,
dat ik met eene belangrjjke zending belast hen
en vertrouw mij niets toe, waardoor ik in mijn
plicht zou te kort schieten.
Gij moet naar eene bekentenis luisteren
die ik onmogelijk langer kan verschuiven,
mijnheer, sprak de dochter van Mel;er met
zichtbare angst. Ik ken uwe vriendschap voor
mjj, en ik weet, dat gij geen misbruik zult
den goeden weg te breDgen.
De Japanifrs hebben geen rede ocn een
oorlog met Rusland te wenschen of te
zoekeD, daar het bijua met zekerheid ban
geconstateerd worden dat groote offers
daarmede gemoeid zjjn.
Ouder de leidende staatslieden in Rus
land, Engeland, Frankrgk en Duitschlanö
heerscht eenstemmig eea groote gerust
heid over den toestand in Öoét-Azië, ter
wijl men in gezaghebbende en officieele Rus
sische kringen vol houdt dat voor een
corlo j nog geen grond is.
Het Japansche antwoord is hoffelijk en
correct. Het vraagt niet, of Rusland zgn
vroegere voorstellen wii herzien; iutegen-
deel, het geeft volop gelegenheid voer ver-
de e onderhandelingen waardoor men
hoopt tot een overeenstemming te komen.
De «Times» is ovrr deze geruststellen
de verklaringen maar ha'f tevreden. De
eenige bateekenis, die aan de Duitsche
berichteu.moet worden gehecht, zegt het
blad, is dat zij de eerste en gewoonlgk
de eenige kanalen zgn waardoor de Rus
sische journalisten ksnniskrggen vau het
geen io Europa ot Amerika wordt gezegd.
De Duitsche pers is gewoonlgk over
Russicche Zaken beter ingelicht dan de
Engelsche met haar alarmeerende berich
ten. De Mo-rning Post maakt hierop eene
uitzondering, dit blad zegt, datdejougste
Japansche nota in een vriendschappeljj-
ken toon is gesteld en twee voorstellen
bevat, die voor Rusland zeer aanneme
lijk kuDnen zgD. Japan vraagt waarbor
gen voor de onafhankelgkheid eD de in
tegriteit van China en Korea, en de hand
having der open deur in die beide landen.
De Daily Mail verneemt nog, dat Ja
pan niet aandringt op het terug trekken
van de Russische troepen uit Maudsjoe-
rijehet vraagt een schadeloosstelling
wanneer Ra land de gegeven biTofte om
Maod-joerije te ontruimen niet vervult.
maken van een geheim, dat aan uwe eer wordt
toevertrouwd.
Gjj hebt nooit een onschuldige veroordeeld,
gij hebt nooit iemand verstooten die smeekend
voor u neerknielde.
Welnu, wijs mjj, uwe kleine Gretly, dan ook
niet at als ik u genade kom vragen voor een
onschuldige 1
De burgemeester, die vrij wat van streek
was geraakt, door dit onverwachte tooneel,
verhinderde Margaretha om zich aan zijne
voeten te werpen.
Maar wat wilt gjj dan tocb, klein, dwaas
kind
Voor wien kan de dochter van mijn vriend
Melzer mij vergiffenis vragen? in dit alles
moet een misverstand liggen. Verklaar u toch
nader, mjjn kind, maar haast u wat, want
men wacht op mij, om dit onderzoek voort te
zetten.
Het jonge meisje verborg het hoofd m de
handen en met eene stem, die door voortdu
rend gesnik onderbroken werd, begon zij
Dit onderzoek is verder doelloos, mijnheer
Stauffer. Gij moet deze vreeselijke bekentenis
hooren: De man, dien gjj zoekt, is hier ver
borgen.
Ongelukkig kindl riep de burgemeester uit.
Men had ons dus niet bcdrogeD... Ên gij hebt
hem in het huls van uw vader verborgen.
Wordt vervolgd)
