No. 5593
Woensdag 43 Januari 4904.
28 ste Jaargang
ÏÏ)ag6laó voor cffiooró~ on SCuió-Jlollanó.
Oorlog of niet?
De weduwe Wendel en
hare kinderen.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
Toor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Van 1-6 regels50^Cenls
Elke regel meer 7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etranqèrt
G,L, DAV BE 8f Co J OHN.y PJ ONES Succ. Paris 316& Faubourg Montwiartrév
Het is duideljjk, dat er een groot in.
ternationaal belang op het spel staat 'n
het Oosten en dat Europa druk in de
weer is om den oorlog tusschen Rusland
en Japan te voorkomen, en dat niet het
minst Duitscbland en Engeland zich daar
toe inspannen,, al schjjnt keizer Wil
helm het beel druk te hebben met de
uniform-verandering der officieren en ko-
niüg Edward met het bezoek van den
Hertog vanDevonshireen de jacht
part yen.
Blgkbaar spant Duitscbland zich in, den
Russischen Alleenheerscher tot kalmte te
brengen, want al heelt het er Diet zoo'n
groot belang bjj of Rusland wat meer of
wat minder invloed krijgt in Korea, toch
scbjjnt het te meenen, dat Rusland al
ruim genoeg te zeggen heeft in het Euro-
peeBche Statenconcert en dat het niet
noodig is de macht van dat Rjjk nog uit
te breiden.
Engeland eebtms blgkbaar beangst, d»t
Japan bang zal worden voor den grooten
Beer uit het Noorden en aan Ruslaad con-
cessiën zal doen, die Engeland, wien Rus-
land's macht in Azië een doorn in het
vleeech'is, zeer ongaarne zoude zien. Van
daar zjjn aanhoudende alarmeerende be
richten van oorlog, omdat Rusland talmt
aan de rechtmatige eiechen van Japan
toe te geven en zooals het dezer dagen
verluidde, het voornemen van koning E d-
w a r d om persoonlijk bjj den Keizer der
Russen tot toegevendheid aan Japan 's
wenschen san te dringen.
Ook Frankrijk slooft zich uit, en waar.
achtig Jonathan biedt zjju bemiddeling
aan opdat alles in goede harmonie wor
de beslist. Japan echter is bang, dat al
die voorkomendheid en belangstelling en
bemiddeling de zaak op de lange baan
zal schuiten, dat zulks der sluwe Russi
sche diplomatie in het gevlei zal.komen,
dat al dat getalm zal dienen om Rut
land gelegenheid te geven zjjn positie te
versterken en dat eindelijk Japan zal staan
voor het feit, dat Rusland zjjn z'n heeft
gekregen, zooals het op het Balkan-
schiereiland, zooals het in Mandsjoerjje
is gegaan.
Toen Japaa en China oorlog kregen
en Japan de vruchten wilde plakken zjj-
ner overwinning, kwam Rusland en be
lette dat den overwinnaar, omdat de
groote handelsbelangen van het Russische
Rgk niet konden gedoogen dat de Japan-
scheStaat zoo'n grooten invloed zoude kijj-
gen in Korea.
FEUILLETON
Vervólg
Neen, sprak de weduwe, langzaam het
hoofd schuddend.
Waarom f
Omdat ik tien jaren lang, dat wij el
kander kennen, altjjd goed en behulpzaam voor
u ge «eest ben, en dat gij in den dag van
het ongeluk geen medelijden gehad hebt met
den zoon, noch met de moeder. Omdat ik er
van overtuigd ben, dat gjj den jongen nooit
zjjne eer zoudt hergeven hebben, als gij een
maal buiten het bereik der wet waart.
Wat weet gjj daarvan f antwoordde de
bedelaar. Gjj hebt een idee fixe in uw hoo'd,
dat zie ik nu in, Gij zegt bij u zelveFrits
moet morgen door mijne schuld sterven, en
ik wil hem niet overleven. Maar als uw
zoon eens niet stierf als het hem ge
lukte, om te ontsnappen De eenige droom
van den gevangene is zijne vryheid. Denk ik
zelf niet aan de vlucht, al zit ik op dit
oogenblik onder de klauwen van het gerecht,
in eene nanwe gevangenis opgesloten tusschen
een raam met dikke ijzeren staven en eene
deur met een cipier er voor. Heb ik niet
tegen u gezegd, La Marannclé, als gy wilt zul-
Eu nu? Nu zoude Ruslaud zoo gaarne
Japan uit Korea verdringen, maarJa
pan is niet van plan Rusland nog groo-
teren invloed toe te staan enEagelandis
er nog om Japan te steunen.
Wat zal het dan worden, oorlog of niet?
Oqs dunkt, het oorlogsgevaar is niet
zoo dreigend, als men het doet voorko
men en de strjjd heeft groote kaas alleen
door de diplomatie te worden uitgestreden.
Ruslaud zal het niet tot het uiterste drijven»
want de' overigeMogendhelen zu Isa den
wraakzuchtigen Beer zeker geen vrjj
spel laten.
Ja, was Japan een land geljjk de Trans
vaal, men zou den Rus zjjn gang laten
gaan, geljjk men eens Engeland een vrjj
volk liet verpletteren en uitmoorden,
maar acbterjjapan zitten grootere belan
gen verscholen enJapan zou zich waar-
schjjoljjk ook niet zoo lichtvaardig laten
verpletteren. Ia het geheim gesteund door
Engeland, dat, o ZOo graag, Rusland een
echec in het Oosten z rude bereiden, zou
Japan voor denR ïssischea kolossus naaralle
gedachte, eene geduchte tegenpartij zjjn.De
gr ootestrjjd toch zou op zee gestreden worden
en reeds ia den oorlog met J^hina heeft
Japaa getoond eene niet gering te schat
ten zeemaeht te zjjn. Ook zou het voor
Rusland eet) niet gemakkelijke taak zjjn
een groote troepenmacht op Korea te di-
ngeeren, al zin de Nieuw-Siberiscbe
spoorweg nu groote diensten kunnen be-
wjjzen, toch zou Japan veel vluggsr bij
de hand kunnen zjjn, maar dan mag het,
als er oorlog komt, ook Rusland niet te
veel tjjd meer gunnen.
Mair'tis nog zoo ver niet. Toen het
slechts een klein, maar dapper heldenvolk
gold aan Afrika's zuidkust, was er ^nie
mand thuis, torn K r g e r aanklopte bg
Europa's vorsten, maar, nu er een beetje
eigenbelang in het spel komt in 'i Oos-
teD, nu is er een ieder als de kippen bg
en willen ze wel eens meepraten, alvorens
men Ruslaud zjju gang lait gaan.
Godadienatlooï en geld ver
morsen.
Generaal A n d r de Fransche miuis-
ter van Oorlog en zjju collega P e 11 e-
tan, minister van marine, ren paar echte
godsdiensthaters, nemen er een goed le
ventje van, 703 zelfs, dat in het zuiden
van Frankrgk in het openbaar biljetten
zgn aangeplakt, protesteerends tegen de
vele banketten die de be9ren er de laat
ste vier maanden op kosten van den Staat
hebben gehoudeD. Volgens officieele bere
kening hebben zjj niet minder dan 506.000
francs gekost.
len wjj dezen nacht beiden vrij zijn
Ja zeker, antwoordde de weduwe, maar
ik ken Frits, hij zal geene moeite meer doen.
om ts ontsnappen.
Maar als men er hem nu de gelegen
heid eens toe gaf, hield de bedelaar aan
Hij zou daar geen gebruik van maken.
Laat my ontvluchten en ik zweer u, uw
zoon te redden.
Hem redden riep de weduwe Wendel
uit, terwijl zij instinctmatig Jean George
Beck naderde. Enhoe zoudt gy dat
aanleggen
O, mjjn Hemel, er is niets eenvoudiger,
antwoordde de landlooper. Hjj zal als geleide
van Nordstetten naar Stuttgart slechts drie of
vier soldaten by zich hebben.
Als ik eenmaal vrjj beu, verzamel ik in
alle haast eenige van mijn vrienden, wier ge
wone schuilplaats ik ken, mannen, die voor
geen enkel gevaar terugdeinzen, en die nog
oude rekeningen met de justitie te vereffenen
hebben. Geen enkele van hen zal weigeren
een schot op een der gendarmen te lossen, dat
weet ik zeker.
Jean George Feck, sprak La Marannclé,
dat zou verloren tijd en moeite zijn. Mijn
zoon is een man, die weer vrijwillig naar de
gevangenis zou terugkeeren, zoodr» uwe vrien
den hem beviijd hadden.
Neen, antwoordde de bedelaar, Frits
is verliefd op de dochter van den ouden
Gaspard Melzer. Als men bemint is het
beeld van zjjn meisje dan ni.t als een
vuurtoren voor een drenkeling Men wil
Terwjjl de feestvieringen der heereu
met het geld der belastingschuldigen
worden be'aald, wijst men er op, dat
in het ongelukkige Frankrgk groote el
lende heerseht en tal van menschen van
honger sterven langs de wegen; de nac'ot-
rerb jjven voor zwervelingen zgn opge
propt mit ongelukkigen; in de gasthui
zen is geeo p'aats meer te vinden; de
weezen zijn op straat gezet door de slui
ting der weeshuizeiontelbare kinderen
zjjn van het onderwjjs beroofd door de
alaiting der scholen, terwjjl overal inde
Fransche Republiek gebrek aan werk
heerseht.
Het ziet er treurig uit ia het land der
kerkvervolging waar een goddelooze bende
de teugels van het bewind in handen
heeft en lastig smult en verkwist op kos
ten der burgerjj.
BUITENLAND.
Zwitserland.
Nabjj Lucern heeft een vreeseljjk on
geluk op de spoorljjn der Axenstrasse
plaats gehad.
De trein loopt daar over eene groote
hoogte langs het Vier Waldstüitermeer.
Een rgtuig, waarin drie personen zaten,
viel naar benedoa in het meer. De drie
reizigers zgn verdronken. Men heefthuune
lijken nog tiet gevonden.
Frankrijk.
Vrjjdag i3 de Directeur van de Parjj-
sche Bank op de Beurs gevangen geno
men.
Aanvankelijk dacht men dat hij ten
gevolge eaner mislukte speculatie de vlucht
hal genomen. Het te kort zou verschei
dene milli lenen bedragen.
Volgens de bladen heerseht er aau het
Ministerie van Marine te Parjjs, g'oote
ongerustheid ten opzichte van het stoom
schip cVionne», dat, geljjk onze lezers
weten, vermist wordt. Vrgdagavond om
10 uur was er nog geen enkel beiieht
van den commandant der «Galilëe», hst
gchip, dat op weg was om de «Vienae»
op te sporen, aan het Ministarie via Ma
rine ontvangen.
Ziterd »g mrgen heeft te Parjjs de
begrafenis pltate gehad van dea heer
Marinoni, in leven directeur vau het
«Petit Journal». Een bataljon infanterie
bewees hem de militaire eer. Ontelbaar
veel kransen waren op den lijkwagen
vastgehechteen groote menigte belang-
stellenden had zich langs dsn weg ge
schaard, dien de stoet zou volgen.
Bg den ljjkdienst ter herinnering atn
den sterfdag van N apoleon III had
een incident p'aats. Bg het uitgaan der
kerk riep een der toeschouwers «Leve
de Keizei 1 Leve prius Louis Napo
leon!
Italië.
Z. H. P i u s X zal binnenkort zgn
niet sterven, men klemt zich aan het leven
vast, omdat men nog altjjd hoopt, gelukkig
te worden.
Dat alles zjjn droomm en hersen
schimmen, antwoordde de weduwe Wendel
de sctiouders ophalend. Zal dit huwelijk
waarnaar Frits zoo dwaaslij k verlangd heeft
niet onmogelijk blijven, zoolang de oude Mel
zer leeft
La Marannclé, sprak Jean George met
zyn cynischen glimlach, terwijl hij voor de
weduwe bleef staan, er is maar één eeuwig
heid en dat is de oude Gaspard niet, daar
sta ik u voor in. Laat ons dezen nacht
vluchten, en als gy nog weigert, dan ga ik
alleen.
Hoe denkt gij dan te ontsnappen vroeg
de weduwe,
Met behulp van dien verroesten spij
ker daar aan den zolder, maar waar ik niet
bij kan. Help mij daarom een handje en we
zijn gered.
- En bebt gy geen ander middel ter ont
vluchting P
Wat beteekent dat, als dit miar vol
doende is, om mijn plan ten uitvoer te bren
gen?
Welnu, gy zult niet ontsnappen, zeide
de weduwe, met zooveel vastberadenheid in
hare stem, dat de bedelaar er van ontstelde,
want gij bepleit uwe eigen vrijheid en niet
die van Frits.
Als gij eene tooverheks zjjt, zooals ik
geloof, La Marannclé, lees dan op den bodem
van mjjn bart. Als ik u bedrieg, moogt gy
meening omtrent de hervormingen in de
gewijde kerkmuziek na Ier uiteenzetten.
Een nieuw achrgven wordt daarover van
den H. Valer te gemoit gezien.
De benoeming van mgr. S c a I a b r i n i
tot patriarch van Venetië, wdke zetel
sedert de verkiezing van P i u s X tot
Paus vacant bleef, schjjnt zoo goed als
zeker te zgn. Mgr. Scalabrini, op
het oogenblik bisschop van Plaisance,
wordt genoemd een der Italiaansche pre
laten, die in hooge mate de sympathie
der Regeering geniet.
Omtrent het veto-recht wordt gemeld:
Men verzekert, dat de H. Vader, om het
«veto»-recht af te schaffen, zal bepa
len, dat de door hem gekozen Kardinalen
een eed zullen afleggen om nooit van dat
recht bg de toekomstige Conclaves ge
bruik te maken.
Rusland en Japan.
Japan, gesteund door Amerika, dringt
bg Rusland aan op onverwglde ratifica
tie van de verdragen, met de Cbineesche
Regeering gesloten. Met het oog op de
waarschijnlijkheid, dat Rusland weigeren
zal de haveaa van Mantsjoerjje open te
stellen, maakt dit deu toestand zeer moei
lijk.
Het Rassische telegraaf-agentschap
meldt; Tengevolge der berichten in de
pers omtrent een wed jj ver tusschen Rus
land en Japan in het aankoopen van
oorlogsbodems en stoomschepen van ver
schillende firma's en regeeringen, zgn
wjj gemachtigd mede te deelen dat het
Ministerie van Marine geen plan beeft,
welke buitenlandsche schepen ook, te koo-
pen, en met niemand daaromtrent eenige
onderhandelingen heeft gevoerd.
Op het oogenblik is de toestand kalm,
daar de hoop wordt verlevendigd, dat de
vrede niet zal worden gestoord en de
Eogelsche berichten overdreven zgn.
Bevriende Mogendheden 'zullen pogen
om bemiddelend op te treden.
Da Eogelsche journalist Stead heeft
ontzettend veel vertrouwen in de vrede
lievendheid der vorsten. Hij zegt, in een
artikel: «Vorsten als bedillaara van den
vrede» dat in den tegenwoordigen tjjd het
de vorsten zgn, die moeten optreden als
bedwingers van de oorlogszuchtige harts
tochten van de volkeren waar in vroe
ger eeuwen de volkeren zich moesten
verzetten tegen de krjjgszncht der ko
ningen.
Maar waar de vorsten vre lelie vender
zgn geworden inziend hoe groot de
verantwoordelijkheid is, die zjj door een
oorlogsverklaring op zich laden daar
schuilt het gevaar thans bg de pers,
zegt Stead. Een Duitsch gezant ver
klaarde eens dat hg kon instaan voor
den wereldvrede, als men hem volmacht
gat om eeu dozijn krantenredacteurs op
te hangen, en hem de vrjjheH liet om
die redacteurs zelf uit te kiezen, Zonder
nu zóóver te gaan, wjjst S t e a d er wel
op dat de invloed aan ds pers, als er
mij met alle ongelukken overladen, die uwe
he'sche wetenschap over het hoofd van een
mensch kan uitstorten.
Laat mjjne tanden als glas breken of het
merg in myne beenderen verdrogen of laat my
als een bezetene sterven, als ik mijn woord
niet houd.
O, ik weet wel, riep zij schaterlachend
uit, dat gij een leven vol ellende en zorg ver
kiest boven een prompten dood.
Wij zullen samen sterven, Jean George
ik zal u het voorbeeld van moed en gelaten
heid geven, die u schijnen te ODtbreken.
8teri dan alleen, als gij er zoo op staat,
heks, antwoordde de bedelaar, wat my betreft,
ik zal weten te ontvluchten.
Bi) gebrek aan dien spyker, bij gebrek aan
myn mes, dat ze mij ontnomen hebben, zal
ik toch een middel via den, om een van de
jjzeren staven in het raam los te maken.
Dat zou ik wel eens willen zien, sprak
de weduwe op spottenden toon.
Kijk, antwoordde Jean George, op zjjne
beurt met een spottenden lachziet gy
dezen vuursteen P Welnu, m er heb ik niet
noodig.
-y Ja, als ik u liet begaan, Maar ik ben
sterk, en als myne armen niet meer vol
doende waren, dan zou ik door myn ge
roep spoedig den cipier wakker gemaakt heb
ben.
En toch zal ik mj' bevrijden, ondanks
uw verzet, riep de bedelaar uit, en om te be
ginnen, zal ik u de onmogelijkheid benemen,
mij te hinderen in myne vlucht.
gevaar voor oorlog dreigt, zeer noodlot
tig worden kan. Want het gevoel van
verantwoordeljjkheid, dat zoo zwaar weegt
bij een vorst, schjjnt al zeer gering te
zgn bg vele dagblad-redacties.
Stead stelt veel vertrouwen in den
Czaar, maar hg vreest dat de Czaar den
stroom niet kan tegenhouden.
Een ding, zegt hg, is zeker, keizer N i-
c o 1 a a s za' zgn best doen om den vrede
te bewaren.
Te Londen hebben de Russische en
Japansche gezant een langdurige confe
rentie gehad met Lord Lansdowne
en men meent dat de Engelsche Minis-
tef na afloop met betrekking tot de
ciisis io het Oosten, de meest geruststel
lende verklaringen heeft afgelegd.
~Pe «Pali Mall Gazette» verneemt uit
Berljjn: Rusland heeft aan de regeeringen
van alle Mogendheden medegedeeld, dat
het al de rechten die welk land ook door
een verdrag met China in Mantsjoerjje
verkregen heeft, eerbiedigen zal. Men acht
door deze verklaring een der hoofdbezwa
ren in de kwestie van het verre Oosten
uit den weg geruimd.
De navolgende telegrammen zgn zeer
oorlogszuchtig
Berichten uit Port Arthur gewagen
van groote bedrjjvigheid der Rossen. De
oorlogsschepen ontdoen zich van overtol
lige zaken en laden leeftocht en schiet
voorraad in, kortom, schjjnen zich tot den
slag voor te bereiden. De zeeofficieren
hebben van hun vrienden aan den wal
afscheid genomen. Daarentegen toonen,
naar het heet, de manschappen minder
geestdrift; zelfs trachten er weg te loo-
peD.
De Kokoemin verneemt uit Seoel
Reeds op het gerucht van oorlog zgn
tweeduizend man van de keizerlgke ljjf-
wacht weggeloopenook vele edellieden
liepen weg. Sommigen riepen de bescher-
Hiiog van het Amerikaausche gezant
schap in. Hier verweet met dezulken dat
zg enkel schenen te danken aau Igfsbe-
hoad, terwjjl het land in gevaar was.
«De Daily Msil» verneemt dit Tient
sinOp Ruslands bedreiging, dat het
onverwijld Peking zou bezetten, wanneer
China z:ch bjj Japan aansloot, heeft de
Cbineesche Regeering verklaard, dat zg bg
een oorlog onzg'dig zou blgven. Fransche
handelsagenten hebben last gekregen hun
voorraad waren naar Sjanghai over te
brengen. Het Russische legerbestuur werft
Mongolen aan. Er zgn duizend man Ras
sen te Hsi-miog-'iag aangekomen. Zg
legeren daar. Vandaar kunnen zjj den
spoorweg Peking—Sjan-Hai- Kwean be
zetten, voor het geval de Rissen op Pe
king aanrukken.
Engelsche vriendschap, o wee, men
wachtte er zich voorDe Jingobladen
blgven hoog opgeven van hun Oprechte
begeerte naar vrede, doch zg weten ter
nauwernood hun spjjt te verkroppen over
de mogeljjkheid, dat de dreigende oorlog
in Oost-Azië afgewend zou worden.
Japan moet natuurljjk weten wat het
Met deze woorden sproDg hg onverwachts
op de weduwe Wendel toe en legde zjjne breede
hand op haar mond.
Daarop greep hij haar met zjjne krachtige
gespierde armen aan, boog haar als een riet,
liet haar op het stroo neervallen en zette haar
toen de beenige knieën op de borst.
La Marannclé wrong zich in allerlei
bochten onder den krachtigen greep van
den vagebond, die al zjjne kracht moest
aanwenden om niet omver geworpen te wor
den.
Tijdens deze stomme worsteling, midden in
den nacht, knarsten hunne tanden en hijgden
zjj naar adem, maar het onafgebroken ge
snork van den veldwachter overstemde dit
geluid. La Marannclé kon deze worsteling niet
lang volhouden. Weldra verweerde zjj zich
niet meer en nu bond Jean George haar vast
met een riem, dien hjj onder zijn kiel om
het middel droeg en stopte haar zjjn zakdoek
in den mond.
Nu liet hjj de arme vrouw op het stroo
liggen, nam zjjn vuursteen en begon met eene
ongelooflijke behendigheid een der yzeren sta
ven van het Tenster los te maken.
Na twintig minuten geduldig doorgewerkt
te hebben, schudde de bedelaar met kracht aan
den staaf, die van onderen losliet. Spoedig
was hij ook boven uit het muurwerk gebroken.
{Wordt vervolgd)
UWE 1MRLE
OtRAÏT.
ABONNEMENTSPRIJS:
PBIJS DER ADVERTENTIE!*.
AGITE MA NON AGITATE
73.