In twee vorige nummers gaf de Heer Bert
Sliggers een uiteenzetting over twee
P.A. de Genestets. De dominee was een
ijverig handhaver van het geloof; de
hier volgende historie van Lambert Spel-
lerB ontleend aan het notulenboek van
zijn kerk, moge dit illustreren.
P. A. DC GEN EST ET
LAMBERT SPELLER.
"Lambert Speller in den Jaare 1764 Johanna Maria van Gelove Bezwangert hebbende,
was hierdoor genootzaakt zig met haar in den Huwelijksen staat te begeven, gelijk
ook geschiet is", lezen we even verder in hetzelfde notulenboek.
Zo trouwde Speller met een Roomse vrouw in het graafschap Jekelenburg, waar hun
eerste kind Hervormd werd gedoopt. Toen ze naar Bloemendaal vertrokken, voelde
De Genestet zich verplicht om eens met vrouw Speller te gaan praten, bezorgd als
hij was over de godsdienstige opvoeding van haar kinderen. Zij stond hem toe al hun
kinderen Hervormd te dopen, wat inderdaad gebeurde en hiermee leek ook deze
zaak afgedaan.
De grote ommekeer kwas echter toen Lambert Speller twee kinderen oud genoeg (8 en
6 jaar) voor de catechisatie vond en zijn vrouw er ondertussen andere gedachten
op na was gaan houden. Zij sprak tegenover De Genestet haar ongenoegen uit over
de handelwijze van haar mans ze wilde niet dat al haar kinderen Hervormd werden,
de drie dochters moesten maar met haar mee naar de Kerk, de Roomse wel te ver
staan. De Genestet had dadelijk zijn weerwoord klaars "Dan hebt gij de grootste
winst daar er onder Uw kinderen maar één jongen is. Ze zijn allen in de kerk ge
doopt en zullen ook in die kerk grootgebracht worden." "Lieve God," riep zij
woedend uit, "de ziel van mijn man en de zielen van mijn kinderen zijn dus verleid
en voor de duivel en de hel. Ik zal het in eeuwigheid niet toelaten. Gij dominee,
zult van mijn kinderen afblijven". Maar De Genestet bleef rustig en trok zich
haar woorden, "uit onbezonnen ijver voortgekomen", niet aan.
Enige tijd later kwam Lambert Speller de predikant vertellen dat hij er op kon
rekenen dat zijn oudste twee kinderen de eerstkomende vrijdag op catechisatie
zouden komen. Mocht zijn vrouw dat verhinderen, dan moest de schoolmeester, die
de catechisatie leidde, hem maar van het werk halen. Dit laatste gaf geen proble
men, want hij werkte naast de kerk op de buitenplaats Wildhoef.
Die vrijdagmiddag had de vrouw al bij de kerk post gevat met haar eenjarige twee
ling en toen zij haar twee oudste kinderen zag, begon zij luidkeels te roepen, in
het bijzijn van Roomsen en Hervormden: "Jullie zullen geen voet in die kerk zet
ten. Ik heb ze onder het hart gedragen, ik zal zorg dragen voor hun zielen en dat
ze niet voor de duivel zullen varen, al gaat de gantsche boel voor den Donder."
(het laatste woord is doorgestreept en vervangen door een hoofdletter D met punt
jes) Toen men haar man wilde halen, was deze nergens te vinden. Hij was #s avonds
wel aanwezig op een extra-kerkeraadsvergadering, waar hij beloofde de kinderen
volgende week zelf te zullen brengen. Men kan zich voorstellen dat de sfeer bij
hem thuis er niet op vooruitgegaan was en hij beklaagde zich dan ook over het
"vergaand huysverdriet"De kerkeraad stelde die zelfde avond nog een brief op,
die mede door Speller werd ondertekend, aan de baljuw van Brederode om Speller
tegenover zijn vrouw in zijn vaderlijke rechten door de justitie te doen handha
ven. Ook Mattheus Willem van Valkenburg, eigenaar van Wildhoef en burgemeester van
