DE BLOEMENDAALSEWEG
Wie herinnert zich niet uit zijn of haar schooltijd het liedje
"Een kar-re-tje langs de zandweg reed. De maan scheen helder, de
weg was breed" van de Amsterdamse arts en volksdichter Jan Pieter
Heye (1809-1876)? "De weg was breed" is geen dichterlijke vrij
heid. In zijn jeugd, op zijn wandeling door het Gooi en later als
deelnemer aan de Tiendaagse Veldtocht in 1831 ging het verkeer op
enkele hoofdwegen na over onverharde wegen.
De landweg is tot in de 19e eeuw niet erg belangrijk geweest voor
het verkeer. De waterweg was veel belangrijker. Daarover ging
vrijwel alle transport. Als twee steden de onderlinge verbinding
wilden verbeteren, zoals tussen de steden Haarlem en Leiden, groe
ven ze in 1657 een trekvaart. Het wegverkeer tussen de twee ste
den ging tot aan het begin van de 19e eeuw over een onverharde weg.
De weg tussen de dorpskernen Aelbertsberg - Tetterode en Vogelen
zang bestond, als de ruimte dat toeliet, uit een bundel slingeren
de sporen waarvan de breedte al naar gelang de aard van de onder
grond kon wisselen. De ergste vijand van de weggebruiker was name
lijk de regen. Vooral in de herfst trokken wagenwielen diepe voren
door de natte bodem. Elke voerman probeerde de sporen van zijn
voorgangers dan zoveel mogelijk te mijden door ernaast te gaan rij
den. Als de beschikbare ruimte door de aanwezige akkers en erven
werd ingeperkt, was er geen ruimte om de poelen en voren te ont
wijken. Hier veranderde de weg dan ook het snelst in een onbegaan
baar modderig oppervlak.
Aan de weg tussen de dorpskernen is eeuwenlang niet meer dan het
allernoodzakelijkste gedaan. Maar alle onderhoud kwam vroeger dan
ook ten laste van de aanwonenden. Enige dagen voordat de werkzaam
heden plaats vonden werden de aanwonenden daarvan in kennis ge
steld. Daarnaast werden in de dorpskernen plakkaten aangebracht
waarop de vroedschap volgens een keur (verordening) uit 1762 het
volgende bekend maakte:
Werken en Karren op de Heere- en Buure- Wegen
Wanneer Schout en Schepenen nodig oordelen de "Wegen te doen
maken en opkarren zullen alle de geene die zulks drie of
vier dagen te vooren wordt aangezegd 't zij met V/agens met
twee of een Paerd of met Spaa of Graaf te komen gehouden zijn
te comparen of iemand in hun plaats te zenden op poene dat
de nalatige zullen verbeuren.
Die met Wagen en twee Paerden bescheyden is drie Guldens en te
laat komende 18 Stuyvers.
Een Wagen met een Paerd twee Guldens en te laat komende 12
Stuyvers. En de geen die zig onttrekt de billijke orders van
Schout en Schepenen in t werken na te komen zal yder reyze
verbeuren 12 Stuyvers. Mitsgaders die zig niet ontziet den
Schout of Schepen qualijk te bejegenen zal zulks beweezen
wordende verbeuren 50 Stuyvers. l)
Uit de straffen bij het niet nakomen van de oproep blijkt wel dat
de betrokkenen niet stonden te trappelen van ongeduld om hun ge-
me ens ch ap sp 1 i c h t te vervullen. Waaruit de werkzaamheden bestonden
3
