In de watertoren bevond zich. op ongeveer twintig meter hoogte het eerste platform. Hier
waren aan vier zijden boogramen aangebracht met van tegeltableaus voorziene balustra
des. Aan de noordkant was bovendien de standaard voor de vlaggestok bevestigd. Een ver
dieping hoger, op vierentwintig meter, zat het uurwerk met aan de noord- en zuidkant een
grote koperen wijzerplaat, goed zichtbaar vanaf de weg en vanuit de tuin.
Direct hierboven, aangegeven door het grote rondom doorlopende tegeltableau, bevond
zich het enorme waterreservoir, met zijn hoogte van drie meter een druk leverend van 2,8
atmosfeer. Het derde platform tenslotte, bovenin de toren, was via een ijzeren trapje
bereikbaar. De toren was hier aan alle kanten open en bood een schitterend uitzicht over
heel Kennemerland. De torenspits werd bekroond door een windvaan. Hier, hoog in de
toren, hingen ook de drie grote luidklokken die onder meer op het hele en halve uur hun
stem lieten horen, maar wanneer de familie Bunge thuis was en de vrouw des huizes 's
middags rustte, werd het slagwerk tijdelijk uitgeschakeld.
Het water in de toren werd met een centrifugaalpomp omhoog gebracht.
Deze pomp werd aangedreven door een aggregaat, dat zich in het souterrain van 'Kareol'
bevond en tevens voor de elektriciteitsvoorziening in het huis en de bijgebouwen zorgde.
Het water werd via leidingen in de noord-muur, met een aftapkraan op het eerste plat
form, naar boven gepompt naar het grote bassin. Van daaruit liepen er meerdere water
afvoercircuits naar beneden, waarschijnlijk aparte leidingen voor het grote huis, voor de
bijgebouwen, kassen en vijvers, en voor de uitgebreide centrale verwarmingsinstallatie en
de warmwatervoorziening.
De watertoren kon beklommen worden via een houten wenteltrap rond een holle spil
waarin de leidingen liepen. De leidingen waren geïsoleerd met, door speciaal geprepareerd
linnen op zijn plaats gehouden, fijn zaagsel zoals dat vroeger ook gebruikt werd voor
onder de vloer gelegen verwarmingsbuizen. Op den duur verging het linnen en stroomde
het zaagsel weg, waardoor de houten trap levensgevaarlijk werd voor wie naar boven
wilde klimmen maar een ideale nestgelegenheid bood aan de talrijke duiven die de toren
gedurende tientallen jaren bewoonden.
De watertoren van 'Kareol' was destijds zonder enige twijfel een voorbeeld van moderne
techniek, uitgevoerd op artistiek verantwoorde wijze, zo tekenend voor de instelling van de
bouwheer van 'Kareol', Julius Carl Bunge, handelsman en de drijvende kracht in de
Nederlandse Wagner Vereeniging.
In het hele huis trof men bewijzen aan van die instelling; overal toepassing van moderne
technieken, gebruik van moderne materialen, altijd van de hoogste kwaliteit en op kunst
zinnige wijze èn met vakmanschap toegepast. Haast de al even genoemde, voor die tijd
indrukwekkende centrale verwarmingsinstallatie, beschikte de familie Bunge over een zó
uitgebreid huistelefoonnet als nog niet eerder in Nederland was aangebracht!
Maar terug naar het water. Dankzij de waterleiding en de warmwatervoorziening had men
in 'Kareol' de beschikking over warmwater-uit-de-kraan, niet alleen in de keukens maar
ook in de verschillende moderne badkamers, waaronder de legendarische badkamer van
het echtpaar Bunge met zijn verzonken marmeren bad waarin men via enige treden
afdaalde en waarboven een bijzonder fraai tegeltableau was aangebracht met bladgoud
versieringen die schitterden in de ochtendzon.
Tenslotte werd, waar dit maar enigszins mogelijk was, het regenwater opgevangen om
gebruikt te worden in de kassen en de tuin. Op de grote zolder bijvoorbeeld bevonden zich
enorme zinken reservoirs waarin het regenwater van het dak zich verzamelde om via
leidingen de oranjerie en de dichtbij het huis gelegen vijvertjes en fonteintjes van water te
voorzien. Bij de kassen werd het regenwater naar watertonnen en waterputten geleid om
voor besproeiing gebruikt te worden.
Niets werd aan het toeval overgelaten bij de bouw van 'Kareol', overal scheen aan gedacht.
Zo ook bij de aanleg van het watervoorzieningssysteem. Dit perfectionisme was een van de
dingen die dit huis zo fascinerend maakte. Helaas, sinds de sloop van het landgoed in 1979
zijn wij aangewezen op wat ons aan documentatiemateriaal in de archieven rest.
H. Slagter-Wieringa
27
