19
Aldaar het duintje opgaande, kwam men in het Middenduin bij de vroe
gere boerderij van de familie Van Roode. Om de boerderij was een
weide waar 's zomers het vee graasde. In den winter stond de wei
onder water en werd bij vorst als schaatsenbaantje gebruikt, wel
een bewijs hoe waterrijk de duinen toen nog waren. Het boerenbedrijf
is er sinds jaren verdwenen; de boerenwoning wordt thans nog als
jachtopzienerswoning gebruikt.
Terugkeerende tot mijn uitgangspunt bij den viersprong, ga ik nu
naar de Ramplaan, in vroeger jaren een zandweg, waar men aan beide
zijden 8 a 9 woningen aantrof, welker eigenaren allen het bloembol-
lenbedrijf uitoefenden. Aan het einde van de laan bevindt zich over
de Kerk nog een woning, die door de Erven Van der Vliet - Borski
in ouden bouwtrant is teruggebracht. Omstreeks 1918 verrees op de
terreinen rechts van de Ramplaan het woningcomplex Tuindorp, voor
welke totstandkoming de heeren Dr. Bornwater en Van Twisk zich zoo
zeer beijverd hadden. Links van de Ramplaan lagen de uitgestrekte
b1oembo11enve1den van Rolland.
Vanaf het einde der Ramplaan volg ik het pad door het weiland van
Elswout, gestoffeerd met prachtig roodbont vee, behoorende bij de
modelboerderij van voornoemd landgoed. Aan den kwakel is een kruis
punt dat ook bereikt kan worden door de Elswoutslaan te nemen, die
midden door het landgoed loopt. Dit stuk heeft - evenals trouwens
het geheele landgoed Elswout - sinds eeuwen niets aan natuurschoon
verloren. Den weg verder gaande langs het huis van den Rentmeester,
komt men aan het inrijhek van Duinvliet, nu ook tot Elswout behoo
rende. Het was vroeger eveneens een buitenplaats, doch het heeren
huis werd reeds jaren geleden gesloopt. Daarna sla ik links af en
kom bij den kwakel terug om nu de schilderachtige Marce1isvaart te
volgen, die naar de Houtvaart leidt.
Dit toch was een typisch landelijk gedeelte van de gemeente, langs
deze vaart woonden enkele bloemisten, maar in hoofdzaak tuinders
of wel groententelersZe laadden hun schuiten met frissche groen
ten voor den steiger van hun bedrijf om ze op de Haarlemsche groen-
tenmarkt te verkoopen. Het was een schoon en landelijk plekje met
als achtergrond het gezicht op de bosschen van Elswout. Aan dit een
voudige bedrijfsleven heeft het vandalisme van den oorlog een einde
gemaakt; van opstal en bedrijfsgebouwen is niets meer te vinden,
ook dit gedeelte der gemeente is mèt de omgeving Ramplaan, Rolland
en Duinvliet door annexatie in 1927 bij Haarlem gevoegd.
Over het verkeer in de gemeente schreef ik reeds een enkel woord;
ik noemde al den busdienst van Maas en den Bloemendaal-Overveen-
Haarlem tram-omnibusdienstmaar belangrijker communicatie werd
eerst tot stand gebracht in 1881 door den aanleg van de spoorlijn
Haarlem-Overveen-Zandvoortwaartoe aan de heeren E. Kuinders c.s.
concessie werd verleend. Hiervoor moesten de duinen worden door
graven, wat een zéér interessant werk genoemd kon worden. Het waren
de heeren Schram, die dit groote werk uitvoerden. Door deze verbin
ding kreeg Overveen meer bekendheid. Voornoemde heeren Schram koch
ten na den spoorwegaanleg het buitengoed De Rijp, dat zij in ex
ploitatie brachten en waardoor het dorp Bloemendaal zijn eerste
uitbreiding kreeg, nu bekend als het Bloemendaalsche Park.
