monumentenlijst. Dit resulteerde in het kortgeleden uitgekomen
concept-register deel I: Bloemendaal/DuinlustparkHet is de
bedoeling dat de geheel gemeente op dezelfde wijze wordt
bewerkt. De provincie maakt op grond van de inventarisatie een
selectie van die panden die in aanmerking komen voor plaatsing
op de eigen provinciale monumentenlijst, waarvoor dan de
provinciale monumentenverordening van toepassing wordt. Daar
naast zal er een aantal objecten overblijven, waarbij sprake
is van een bijzondere waarde en betekenis voor de gemeente
Bloemendaal, dat op die gronden beschermd dient te worden, en
wel via een gemeentelijke monumentenlijst en een gemeentelijke
monumentenverordening
Er is dus sprake van bescherming op drie niveaus, van rijks
wege voor monumenten van landelijke betekenis, vanwege de
provincie voor monumenten van regionale betekenis en van
gemeentewege voor monumenten van plaatselijk belang. Vanzelf
sprekend zijn de rijks- en provinciale monumenten ook van
plaatselijke betekenis, maar zij hebben een extra waarde die
daar nog bovenuit gaat.
Bloemendaal en de gemeentelijke monumentenzorg.
Bij het aanwijzen van gebouwen en historische structuren als
monument doen zich talrijke problemen voor. Veel van deze
problemen zijn in de loop van deze beschouwingen al aangege
ven. Het lijkt nuttig ter afsluiting nog enige daarvan aan te
stippen en dan toegespitst op Bloemendaal.
In de eerste plaats de spanning' tussen behoud en ontwik
kelingen op maatschappelijk terrein. Wat te doen met gebouwen
die hun functie verliezen, het Marine-hospitaal en het sta
tionnetje Vogelenzang, of te groot worden, zoals verschillende
R.K. kerken in de gemeente? Wat te doen met de grote landgoe
deren die niet langer meer door particulieren kunnen worden
beheerd zoals Elswout, HartenlustSparrenheuvel, Belvédère?
Wat te doen als dit probleem ook gaat spelen voor de vele
grote villa's in deze omgeving'? Andere bestemmingen, zoals een
kantoorbestemming, of splitsing tot meerdere wooneenheden kan
een oplossing bieden.
Maar ook het groen en de ruimte hebben hun eigen betekenis,
spelen een belangrijke rol, zijn bepalend voor het eigen
karakter van Bloemendaal. De waarde van veel Bloemendaalse
monumenten, landgoederen en villa's, maar ook boerderijen en
theekoepels, wordt voor een belangrijk deel mede bepaald door
de open ruimte waarin zij gelegen zijn. De steeds verder
gaande, soms sluipend voortschrijdende verkaveling van deze
groene ruimten vormt een vaak niet onderkende aantasting en
bedreiging van het landschappelijk karakter van onze gemeente.
De grote waarde van kleinere objecten, die zo kenmerkend zijn
voor deze regio, wordt dikwijls niet voldoende in het oog
gehouden. Inrij-hekkenoprijlanen, afrasteringen van (sier)-
smeedwerk, grenspalen, tuinhuisjes, bruggetjes, terrassen,
trappen, stoepen, gevelstenen, w7ind- en zonnewijzers, tuin-
vazen e.d. zijn essentiële onderdelen van de historische
omgeving in deze streek. Om van de bomen nog maar niet te
spreken
Eenmaal overtuigd van de noodzaak om op gemeentelijk niveau
een actief monumentenbeleid te voeren en dus ook een uitge
breide gemeentelijke monumentenlijst op te stellen, komt het
probleem aan de orde te bepalen welke criteria gehanteerd
dienen te worden bij het aanwijzen van (gebouwde) objecten als
9