De R.K. Parochiekerk
van Overveen, toegewijd
aan O L Vrouw
Onbevlekt Ontvangen,
Korte Zijlweg 7
Situatie-tekening van nieuwe kerk en oude kerk-pastorie complex,
toestand mei 1856. (Kadaster Haarlem).
Boven: Nieuwe kerk.
Onder: Oude pastorie en kerk, het schip evenwijdig aan de nieuwe
kerk. Aan de voorkant de koepel.
Quirinus. Het kapelletje stond op de plaats waar nu de
parkeerplaats is van restaurant Roozendaal. Rondom dit
kapelletje werd begraven - zo werd dit op den duur het
Overveense kerkhof - totdat dit in het begin van deze
eeuw werd gesloten en geruimd. De St. Bavo in Haarlem,
had de zorg voor deze kapel. In 1578 werd ze, tijdens de
Haarlemse Noon, verwoest.
De kerk zoals u hem nu aan de Korte
Zijlweg kunt zien
Zij is gebouwd in 1855/56. De benodigde financiën wer
den onder leiding van de enthousiaste bouwpastoor
Schoonderbeek voor een groot deel opgebracht door de
eigen parochianen, onder andere door middel van bollen-
veilingen. In de vorige eeuw was in deze gemeente het
kweken van bollen een heel belangrijk middel van
bestaan. De architect was Th. Molkenboer, een bouw
meester, die op meer rooms-katholieke bouwwerken zijn
stempel heeft gedrukt. Hij is bijvoorbeeld ook de ontwer
per van de kerk in Vogelenzang.
Neo-gothische kerk
De neo-gothische stijl van de kerk en van vele andere uit
die periode is duidelijk herkenbaar, onder meer aan de
ranke ramen, hoge gewelven, hoge pilaren, bij het koor
korte zijbeuken en veel glas. De muren zijn meestal opge
trokken uit baksteen, het dak is bedekt met leien en er is
een toren met een hoge spits. De gewelven in (neo)gothi-
sche kerken bestaan meestal uit baksteen. In deze
Overveense kerk is een minder dure constructie toegepast:
latten-plafonds die gestuct zijn, dus bedekt met pleister
kalk.
Aan de buitenzijde tegen de noordgevel op ongeveer
altaar-hoogte, bevindt zich de bisschoppelijke grafkapel.
Een aantal Haarlemse bisschoppen is hier bijgezet. Naast
de kapel zijn de graven van veel Overveense pastoors. Een
verhaal uit de Tweede Wereldoorlog waarbij de grafkapel
een belangrijke rol speelt, vindt u elders in dit nummer.
Eerst een stukje geschiedenis
Op deze plaats, Korte Zijlweg 7, bevindt zich al bijna 300
jaar het spiritueel centrum van de rooms-kathoüeke
gemeenschap van Overveen. Het huidige kerkgebouw
zoals wij dat kennen is de tweede kerk op deze plek en
staat er sinds 1856. Daarvoor, al vanaf 1697, stond op de
plaats waar nu de pastorie staat, de eerste kerk. Deze was,
om geen aanstoot te geven, gebouwd achter de oude pas
torie, nu de parkeerplaats. De historische lijn kunnen we
verder in het verleden doortrekken. De rooms-katholieke
Overveners van vóór 1697 kerkten in de oude St. Bavo tot
de Reformatie; hierna in een van de zeven in de stad ver
spreid liggende schuilkerken. Helemaal verstoken van een
godshuis waren de Overveners niet. Al in 1419 wordt
melding gemaakt van een kleine kapel toegewijd aan St.
Monument
In de kerk wordt u verrast door het royaal binnenvallend
licht. Namen van veel oude Overveense families komen
veelvuldig voor. Kostbare geschenken doen hun namen
voordeven. Kennelijk was men van geslacht op geslacht
sterk verbonden met de parochiekerk. We noemen namen
als Neelissen, Roozen, Reinierse, Bijvoet, Van Vlijmen.
Ook zijn namen van toen verdwenen: Suermont Luny en
Loys de Suermont, Mierlo. De tijd en de parochianen heb
ben hun sporen nagelaten. Opvattingen over kerkinterieur
veranderden in deze eeuw snel. Kruiswegstaties komen en
Ons Bloemendaal, 17e jaargang, nummer 3, najaar 1993
9
