Riddderspelen
Toen Graaf Jan I, de zoon en opvolger van Floris V, in
1297 de lijftocht of douarie van zijn gemalin Philipine van
Luxemburg vaststelde, noemde hij daarin met name zijn
woning te Vogelenzang: 'Mansionem nostram dictam
Voghelsanck'. Het jachthuis bleef nog bijna 100 jaar in het
bezit van de Graven van Holland en enkele namen in de
omgeving verwijzen hier nog naar, zoals die van de boer
derij 'De 's-Gravenwegten Noorden van het Huis. Deze
boerderij ligt langs de zandweg die vroeger vanaf het Huis
te Vogelenzang naar Haarlem liep. Ook de naam 's-
Gravenmade (made weiland) herinnert nog aan deze
periode. Oorspronkelijk was dit de naam voor een veld
waar de Graaf met zijn Edellieden toernooien en andere
ridderspelen hield. Later werd deze naam gegeven aan de
boerderij die bij dit grasveld stond.
Koop a kt e
In 1576 wordt als 'bruycker' van het, inmiddels herbouw
de, huis te Vogelenzang, Jan Simon Ruyff genoemd. Van
nu af aan gaat het huis veelvuldig in andere handen over.
Uit een koopakte uit 1584 blijkt dat de Haarlemse hop
man Harm Olthoff grondeigenaar was te Vogelenzang. In
1589 koopt hij 5 morgen land en in 1.590 nog eens 4,5
morgen land, belendende aan zijn vroegere eigendommen.
Als hij gestorven is, gaat zijn weduwe Catrijn Schopmans
door met grondaankopen en verwerft in 1594 nog eens
8,5 morgen wei- en teelland, waaronder de
'Steeckelweide', die een grootte had van 3,5 morgen. In
1596 verkoopt zij echter de hofstede met het huis te
Vogelenzang, met teelland, weiland en wildernis, aan
Mr Jacob Hendriksxz. Zaffius en Goossens Jacobsz. Hooft
voor 3.100.
'Trouwen dienst'
In 1383 schonk Hertog Aelbrecht van Beieren, Graaf van
Holland, 'de Hofstede ter Vogelensang, tot de uiterste
grens gelijk die gelegen is, aan zijn lieven en getrouwen
Reynoudt, Heer tot Brederode en Gennep, om menigen
trouwen dienst die hij aan ons gedaan heeft ende noch sal
doen, met vergunning voor hem en zijn nakomelingen,
om zonder iemands wederzeggen hunne koeien, paarden,
schapen, varkens en andere beesten te weiden ter de daar-
gelegen grafelijkheidsdomeinen'. De Heren van Brederode
hebben het huis lang in bezit gehad, maar tussen de jaren
1400 tot 1550 raakte het sterk in verval.
Schilderij
De heer Hooft is niet lang deelgenoot gebleven, want in
1610 treedt alleen Zaffius op als verkoper wanneer hij de
hofstede het Huis te Vogelenzang met het 'Meerland' en
de 'Franckelweide' verkoopt aan Cor Reyersz., een goud
smid en poorter van Amsterdam. Mr Jacob Zaffius, die
leefde van 1534 tot 1618, was een priester die tijdens het
Beleg van Haarlem in de stad was gebleven. Als Proost van
de RK Kerk en Aartsdeken van Haarlem was hij een man
van aanzien en ook van vermogen. Hij is de stichter van
het Hofje in de Witte Herenstraat te Haarlem, waar een
gedenksteen nog aan hem herinnert. Frans Hals schilderde
een portret van hem en dit schilderij werd in 1920 door
Ons Bloemendaal, 18e jaargang, nummer 2, zomer 1994
7
