(3) 1935
J.W. Havermans (1 892-1964)
Helmmonument
Het kalkstenen beeld stelt een man en een vrouw voor die helm planten. Samen symbolise
ren zij de overwinning van de mens op de natuurkrachten. De inscriptie luidt: 'Den onbe
kenden Hollander gewijd die het eerst het stuivende duinzand door helmbeplanting
bedwong'.
Dit beeld van de Amsterdamse beeldhouwer Havermans werd in 1934 bekostigd door
schenking van 1.000 gulden van een onbekende Bloemendaler. Havermans had de opdracht
gekregen, nadat hij een prijsvraag, die zich overigens beperkte tot Havermans en Mari
Andriessen, had gewonnen. De jury vond dat hij het gegeven op treffende wijze had uitge
beeld.
De eerste helmplanters zullen altijd anoniem blijven, maar al vroeg zag men het belang van
helmbeplanting in. Zo werden er al in 1353 door Graaf Willem V bepalingen vastgelegd
tegen het snijden van helm. Het helmgras is zowel voor het behoud van de duinen als voor
nieuwe duinvorming van belang. Omdat de helmbeplanting iedere winter volledig wordt
ondergestoven en zich elk voorjaar daar bovenuit worstelt met jonge spruiten, houdt het
een laagje zand vast en wordt het duin regelmatig hoger. De helmplant gedijt alleen met
vers stuifzand uit de zee omdat daaraan verschillende zouten kleven die de noodzakelijke
voedingsstoffen voor de plant bevatten. Op oud duin, waar geen aanvoer is van vruchtbaar
stuifzand, vindt men dan ook geen helm meer.
Plaats: Bij het 'Kaasvlakje' - bij restaurant De Bokkedoorns - in het wethouder Van
Gelukpark aan de Zeeweg in Overveen.
(Aanvankelijk heeft het beeld op een andere plaats aan de Zeeweg gestaan, waar
het in de oorlog werd beschadigd door de Duitsers die het als schietschijf gebruik
ten. Nadat het was hersteld, werd het verplaatst naar een duintop in het wethouder
van Gelukpark, waar het beter tot zijn recht kwam.)
12
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 2, zomer 1995
