Buitenbeelden in
Bloemendaal
Nadat ik met mijn werk als consultatiebureau -
arts in de regio Kennemerland was gestopt, ik
meer vrije tijd kreeg èn een nieuwe fiets, ont
dekte ik de beelden. Op mijn vraag hoeveel
beelden er in Bloemendaal zijn, van wie ze zijn
en waar ze staan, kreeg ik onvoldoende ant
woord. Reden genoeg om op onderzoek te
gaan.
Onthulling 'Helmmonument', 20 september 1935. Aanwezig waren o.a.
Jhr G.C. Quarles van Ufford (3e van links, le rij), beeldhouwer
Havermans (met alpinopet) en burgemeester Den Tex (naast het beeld).
Ik maakte gebruik van het gemeente-archief van
Bloemendaal, waar de heer Nagtegaal me met raad en
daad bijstond en waar ik ook stukken vond van de hand
van journaliste Alice Verweij in het Bloemendaals
Contactblad. Ook maakte ik gebruik van het Haarlems
gemeente-archief, het archief van het voormalig
Provinciaal Ziekenhuis en de informatie van de public
relations-afdeling van de Waterleidingduinen. Op de vol
gende pagina's vindt u het resultaat van mijn naspeurin
gen. Het is een inventarisatie van de buitenbeelden in de
gemeente Bloemendaal, elk met een korte beschrijving.
Selectie
Bij de selectie van de beelden heb ik de volgende criteria
aangehouden: de beelden moeten buiten staan, op voor
het publiek toegankelijk terrein in de gemeente
Bloemendaal.
Het beeld 'Hard/Zacht' in Vogelenzang bij de hoofdin
gang van de Waterleidingduinen voldoet hier niet hele
maal aan. Het staat namelijk op het terrein van de
Gemeentewaterleidingen van Amsterdam. Het is ech
ter vanaf de openbare toegangsweg zichtbaar en daar
om staat het er toch bij. Als u even toestemming
vraagt, mag u het terrein op om het beeld nader te
bekijken.
Ook moeten de beelden vrij in de ruimte staan en
bijvoorbeeld niet in een muur zijn opgenomen. Aan
die eis voldoen zowel de ingangssculpturen aan het
begin van de Iepenlaan, als het reliëf op de Prins
Bernhardbrug niet helemaal, maar omdat ze toch
grotendeels vrij in de ruimte staan, zijn ze wel opge
nomen in deze inventarisatie.
Banken, gevelstenen, en beelden die zijn opgenomen
in de gevel zijn buiten beschouwing gelaten.
immers met beelden in de openbare ruimte geld gemoeid,
dus hoe werden ze bekostigd?
De oudste beelden, zoals het Helmmonument, werden
geschonken door welgestelde en gulle Bloemendalers.
In 1961 werd onder leiding van burgemeester Peereboom
Voller, die in zijn vrije tijd een verwoed tekenaar en
beeldhouwer was, een fonds gecreëerd, waarin elk jaar
een bescheiden bedrag werd gestort en waaruit 'kunstzin
nige aankopen ter verfraaiing der gemeente Bloemendaal'
bekostigd konden worden. Aangezien eensgezindheid bij
het kiezen van een beeldhouwwerk bijna onmogelijk bleek
te zijn, werden de beeldhouwers Mari Andriessen en Nic
Jonk aangetrokken om als kunstcommissie te adviseren bij
de aankopen. De 'Liggende Vrouwenfiguur' van Charlotte
van Pallandt, bijvoorbeeld, werd in het bijzijn van de bei
de adviseurs onthuld.
Onthulling 'Liggende Vrouwenfiguur', 18 september 1-964. V.I.n.r.
mevr. Peereboom Voller, Nic Jonk, Kees Verwey, Mari Andriessen, Albert
Termote, burgemeester Peereboom Voller, en de maakster van het beeld,
Charlotte van Pallandt.
Kunstcommissie
Wat ging er aan de plaatsing van de beelden vooraf?
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 2, zomer, 1995
7
