Heemskerk. Op een hoge duintop bij Wijk aan Zee was
een hoog bodemreservoir aangelegd. Verder werd gebruik
gemaakt van de Assendelftse watertoren uit 1885.
Uitgebreid onderzoek verrichtte van Hasselt naar de
mogelijkheid om te komen tot een groepswatervoorzie-
ning in West-Friesland, de zogenoemde Westfriese
Waterleiding. In 1909 bracht Van Hasselt een rapport uit,
gericht aan de gezondheidscommissies van Hoorn,
Enkhuizen en Schagen. Ondanks de gunstige uitkomsten
van het rapport, als ook van het vervolgrapport uit 1915
over wateronttrekking aan de Schoorlse duinen, kwam de
Westfriese Waterleiding niet tot stand. Dat kwam vooral
door de Eerste Wereldoorlog, met als gevolg de stijging
van materiaalprijzen en arbeidsloon.
Provinciaal Waterleidingbedrijf
Noord-Holland (PWN)
In de eerste twee decennia van deze eeuw was de provin
cie Noord-Holland zich bewust geworden van haar verant
woordelijkheid voor de drinkwatervoorziening. In 1919
richtte ze daartoe een eigen Provinciaal Waterleidingbedrijf
van Noord-Holland op, dat meteen de Alkmaarse en
Zaanlandse Waterleiding overnam van de Maatschappij tot
Exploitatie van Waterleidingen in Nederland. De verwor
ven installaties vormden de materiële basis van het bedrijf.
Nu volgde een moeilijke beginperiode, waarbij gepoogd
werd om gemeentelijke waterleidingbedrijven over te
nemen. Daarnaast werd in de loop van de jaren twintig
het PWN uitgebreid door de aanleg van nieuwe installaties
onder andere in Aalsmeer, Wieringerwaard, Hoogkarspel
en Laren.
In 1929 werd het nog steeds in gebruik zijnde gebouw
aan de Essenlaan in Bloemendaal in gebruik genomen en
nog voor de Tweede Wereldoorlog groeide het PWN uit
tot één van de grootste waterleidingbedrijven in
Nederland. Op 3 september 1936 vond de 100.000ste
aansluiting op het waterleidingnet van het PWN plaats en
waren alle gemeenten in Noord-Holland op het leidingnet
aangesloten.
Waterleidingbedrijf Zuid-Kennemerland
Aanvankelijk was de provincie vooral actief met eigen
winning ten noorden van het Noordzeekanaal. Voor Zuid-
Kennemerland kon op samenwerking met de bedrijven
van Amsterdam en Haarlem gerekend worden. De
gemeente Bloemendaal kon wat Vogelenzang betreft een,
nog steeds bestaande, overeenkomst met Amsterdam slui
ten. Toch richtte Bloemendaal in 1912 een eigen waterlei
dingbedrijf op en bleef zo buiten het PWN. Dit was het
kleinste waterleidingbedrijf van Nederland. Ook
Hoofdkantoor van het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland
aan de Essenlaan in Bloemendaal (1929). Het gebouw ligt stedekundig
prominent in de as van de Plantsoenlaan en is opgetrokken in een formele
baksteenarchitectuur die in de detaillering verwantschap vertoont met het
classicisme.
Zandvoort en Velsen richtten een eigen bedrijf op. In
1985 kwam er, onder druk van het Rijk, ter beperking
van de kosten en om te kunnen voldoen aan de steeds
strengere eisen die aan drinkwater worden gesteld, een
samenwerkingsverband tussen de bedrijven van Haarlem,
Zandvoort, Velsen en Bloemendaal tot stand en werd het
Waterleidingbedrijf Zuid-Kennemerland (WLZK) opge
richt. Met dit samenwerkingsverband is het WLZK tevens
de huidige beheerder van de watertoren te Overveen
geworden. In april dit jaar heeft het bedrijf zijn nieuwe
huisvesting betrokken in een opmerkelijke nieuw gebouw
in Velserbroek.
Drs Hildebrand P.G. de Boer
Drs H. van Voorst Vader-Duyckinck Sander
Het nieuwe gebouw dat huisvesting biedt aan het WLZK, NV Gasbedrijf
Velsen, NV PEN Energiebedrijf Noord-Holland regio Kennemerland en
PEN-CAI Velsen. Het werd begin april 1995 in gebruik genomen.
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 3, najaar 1995
19
