Anthonie Pieter Smits, bestuurslid van de Schoolvereniging en architect
van het schoolgebouw, voor zijn landhuis 'De Kroft'.
De architect
Anthonie Pieter Smits is in 1881 geboren in Haarlem, aan
de Gedempte Voldersgracht 18. Als dertienjarige komt hij
in de leer bij de beeldhouwer jongbloed in het Atelier
voor Kerkelijke Kunst. Ook volgt hij lessen aan de
Haarlemse School voor Bouwkunde, Versierende Kunsten
en Kunstambachten, onder meer bij de architecten De
Bazel en Hanrath. In 1900 verhuist hij naar Den Haag
waar hij in samenwerking met Hendrik Fels onder meer
een aantal villa's bouwt; hij trouwt er met een zusje van
Fels. In de visie van Smits vormen architectuur, kunstnij
verheid en tuinarchitectuur één samenhangend geheel.
Vanuit deze opvatting bouwt hij in 1917, als woon- en
werkruimte voor zichzelf en zijn gezin, in Aerdenhout aan
de Westerlaan [nu Burgemeester Den Texlaan 15] het
romantische landhuis De Kroft.
In de gemeente Bloemendaal heeft hij onder andere ook
Eykengaarde (Den Texlaan 17), De Witte Hoeve (Den
Texlaan 23), De Palm (Boekenroodeweg 85), De Ransuil
(Leeuwerikenlaan 18) en Mariënweide (Boekenroodeweg
83) gebouwd. De bouw van een school is voor hem een
uitzondering.
Het huIpschoo11je
Van meet af aan is een aantal ouders, in goed vertrouwen,
op de ontwikkelingen vooruitgelopen. Bij de huisschilder
Ten Have, .aan de Zandvoortselaan 3 77 [nu het makelaars
kantoor Aerdenhout Omstreken]wordt de achterkamer
gehuurd. Er komt een jonge, progressieve onderwijzeres,
juffrouw Stuurman, en al vanaf september 1922 genieten
acht Aerdenlioutse en twee Zandvoortse Ten Have kinder
tjes, verdeeld over een eerste en tweede klas, hun onder
wijs vlakbij (of in) huis. Ze krijgen les volgens een soort
Dalton-systeem en op hun rapporten staan geen cijfers
maar hele beschrijvingen.
Het blijkt geen slechte gok, dit klasje. Twee jaar later heeft
de Schoolvereniging een bouwvergunning. Op slag is zij
de achterkamer van Ten Have ontgroeid. Tijd voor een
hoofd der school, voor een extra juf, voor een grotere
lokatie en voor beproefde onderwijsmethoden: gewoon,
rapporten met cijfers bijvoorbeeld. Een gepensioneerde
oud-Indiëganger, meneer Zieren, krijgt de leiding over de
tweede hulpschool, enkele huizen verderop. De eerste dag
van het nieuwe schooljaar, 1 september 1924, is ook offi
cieel de eerste dag in het bestaan van de nieuwe school.
Zakelijk verschaft een derdeklassertje,
Beatrijs de Lugt, op 25 september 1924 de
meest relevante gegevens aan haar inmid
dels verhuisde buurmeisje Frieda Lobatto:
'...Er is een groote school. Nog niet die
groote die komen zou maar nog een hulp-
school. Die groote wort gebaut bij de
doodweg. Er zijn 28 kinderen. Het is op
Het klasje van juffrouw Stuurman in 1922, in de
achtertuin van Ten Have.
Van links naar rechts - Staand; Frieda Lobatto, Dick
van Leer, juffrouw Stuurman, Beatrijs de Lugt, Kees
ten Have, Corrie ten Have, Hannah Smits, Egbert
Smit. Zittend; Carl Theo Lens, Eddy Staderman,
Beppo van Hall, Joop ten Have, Mientje ten Have.
Mientje en Corry waren de twee Ten Have kinderen
die eigenlijk geen deel uit maakten van het klasje.
18
Ons Bloemendaal, 20e jaargang, nummer 1, voorjaar 1996
