De tuinen van Hartenlust
Een unieke plek in hartje
Bloemendaal
Hartenlust aan de Vijverweg is een van de oudste buiten
plaatsen van Bloemendaal. In 1640 begonnen als beschei
den hofstede was het rond de achttiende eeuw een buiten
plaats die centraal in de gemeente Bloemendaal lag en zich
uitstrekte van de Dr. D. Bakkerlaan tot aan het Kerkplein.
De buitenplaats bestond uit het herenhuis met een prachti
ge tuin die alle vormen die de mode door de eeuwen
heen voorschreef, heeft gekend. Er was een oranjerie, een
koetshuis, een theekoepel, een vinkenbaan, een moestuin,
een boomgaard en een complete boerderij met weilanden
en (pluim) vee. Een echte Hollandse windmolen loosde het
overtollige water. En er was, niet te vergeten, een herten
kamp met heren en reeën en schapen en geiten.
Paradijs
Toen de Amsterdamse stadssecretaris Jan Boreel in 1722
de buitenplaats Hartenlust kocht, zat er zo'n 15 ha. grond
bij waarvan hij een waar paradijs maakte. Een lange oprij
laan, omgeven door lindebomen, leidde naar een bloe-
menparterre voor het herenhuis, met aan weerskanten de
tuinmanswoning en het koetshuis. Ten oosten van het
huis lag een grote waterkom met terrassen. In hoge, strak-
geschoren hagen waren nissen gemaakt voor stenen beel
den en vazen. Daarachter lag een door de tuinontwerper
Adriaan Speelman bedachte strakke tuin in barokstijl, met
door buxus afgezette sierlijke borders. Ernaast was een
voor die tijd zeer modem slingerbos in landschapsstijl. In
de moestuin bloeiden kruiden en snijbloemen en rond het
landgoed liepen fazanten, kalkoenen, kippen, duiven en
parelhoenders. En waar het maar kon stonden beelden,
vazen en tuinzitjes onder exotische bomen als laurier,
sinaasappel en citroen.
Rond i 7 43 liet de volgende Hartenlust-eigenaar Albert
Lippert een nieuw herenhuis bouwen en ook nog een
achthoekige theekoepel (daar waar nu het postkantoor van
Bloemendaal staat).
In 1755, toen Francois Druyvesteyn eigenaar werd van
Hartenlust, was het landgoed zo'n 21 ha. groot. En toen
Cornelis van der Vliet Hartenlust kocht, was het 33,5 ha.
groot en goed onderhouden. Onder zijn aanvoering werd
het buiten nog groter en grootser. Dat was vooral te dan
ken aan de tuin- en landschapsarchitect J.D. Zocher die
rond 1827 heel wat veranderingen aanbracht. Hij liet bij
voorbeeld de waterkom dempen en zette er een U-vormi-
ge vijver voor in de plaats met weiland eromheen.
Exploitanten
Ook de daaropvolgende eigenaars (waarschijnlijk de
bekendste) Jan Borski en zijn vrouw Olga Sillem zetten
zich in om Hartenlust tot een buitenplaats van allure te
Hartenlust anno nu (foto GAB/Leo Dubbelaar).
Ons Bloemendaal, 23e jaargang, nummer 3, najaar 1999
11
