Villa Marja (Langelaan 3) werd
gebouwd in 1918.
(De foto is gemaakt in 1920, GAB)
In de gevel van ons huis is de naam gevat in een sober
vormgegeven geometrisch lijnenspel.
Ook 'De Wig' heeft, gecompliceerder uitgewerkt, geometri
sche sierpanelen in voor- en achtergevel.
Graag wil ik ook nog iets zeggen over de muren van ons
huis, en dan met name over de stenen. Altijd, van al zijn
huizen, werden de stenen met grote zorg uitgezocht in de
steenfabrieken van het rivierengebied. Ik houd erg van de
stenen van ons huis. Als de zon erop schijnt lichten ze op,
lichtgele plekjes via oranje naar rood. De stenen leven.
Ons huis aan de Langelaan 3 werd gebouwd in een tijd dat
Aerdenhout nog slootjes en weilanden bezat. Bomen moes
ten nog groeien en schaduw was toekomstmuziek. De grote
kastanje naast mijn huis, waaronder je je in de zomer in een
groene kathedraal waant, is als kleine boom door mijn va
der geplant. De villa's in Aerdenhout liggen nu in het
groen. Ook de huizen van mijn vader. Soms zelfs geheel
verscholen of achter hoge heggen. En hoe prettig dat ook is
voor de privacy van de bewoners, voor het zicht op de ar
chitectuur vind ik het wel jammer.
Perfectionisme
Zorgvuldig vormgeven, ja, dat deed mijn vader.
Ambachtelijk stelde hij hoge eisen. Dat past bij het tijds
beeld. Denk aan de Arts and Crafts beweging in Engeland,
met hun sterke nadruk op het ambacht in het algemeen te
genover de in die tijd opkomende fabrieksmatige productie.
Het past bij de gedegen werkwijze ook van architecten als
vooral De Bazel.
Nauwkeurig uitgevoerd ambachtelijk werk was toen boven
dien voor opdrachtgevers nog betaalbaar. Maar afgezien
hiervan, het lag in de aard van mijn vader, perfectionistisch
als hij was, dit van zijn uitvoerders en vaklieden te verwach
ten en er nauwlettend op toe te zien.
Ik merk het nog voortdurend aan de kwaliteit van ons huis.
Er hoeft, buiten het normale onderhoud als het buitenschil
derwerk en het bijhouden van het rieten dak, eigenlijk nooit
iets aan het huis te gebeuren. Zijn standaard lag hoog.
Een heel ander aspect van die hoge standaard was de zuive
re, subtiele lijnvoering die hij had bij het handmatig opzet
ten van ontwerpen of schetsen. Op de tekenplank of op een
heel eenvoudig toegeruste tekentafel. Dit is een vaardigheid
die uiteraard niet meer nodig is en die daardoor ook geheel
verloren is gegaan. Hij excelleerde daarin.
Stromingen van zijn tijd
Ik hoop later nog eens uitvoeriger over de huizen die hij
bouwde, met name ook de huizen in Brabant, te schrijven,
zijn plaats'tussen de collega-architecten en de stromingen
van zijn tijd te preciseren.
Ik noemde al het bouwkundige uitgangspunt van Berlage:
bouwkunst berust op constructie, niet omgekeerd. En: con
structie mag zichtbaar zijn.
Daartegenover, soms ook een beetje daarnaast, was er de
Amsterdamse School/Art Nouveau. Hier vaak de versiering
om de versiering. Gave gevelrijen, maar minder aandacht
Ons Bloemendaal, 24e jaargang, nummer 2, zomer 2000
27
