op 'glazen' op grond van hun afmetingen. Hoe groter de
oppervlakte van de ruiten in een huis, en het aantal daarvan,
des te hoger de aanslag. Deswege lieten veel huiseigenaren
niet strikt nodige vensters dichtmetselen, althans blinderen.
Voor kleine ondermaatse ruiten was geen belasting ver
schuldigd. Om nu vanuit het huisje aan de Elswoutslaan
toch nog enig uitzicht te verkrijgen op en langs die laan
werden zowel de west- als de oostgevel voorzien van een
belastingvrij ruitje. De hoger in de westgevel aanwezige
raampjes dateren uit het begin van de twintigste eeuw.
Prijsvragen
In 1806 was Gogel benoemd tot Directeur van de
Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem.
Hij heeft zich met deze instelling intensief beziggehouden.
Een in 1817 uitgeschreven prijsvraag is door hem beant
woord, maar niet bekroond. Een jaar later maakte hij deel
uit van de jury ter beoordeling van een toen uitgeschreven
prijsvraag. Een prijsvraag voor 1819 betreffende openbare
geldleningen werd door hem ontworpen.
Onder Lodewijk Napoleon
De vestiging van het koninkrijk Holland onder Lodewijk
Napoleon had niet Gogel's instemming en hij heeft zich er
tegen verzet. Dit belette de nieuwe koning niet deze zeer
capabele en verdienstelijke man een plaats als minister in
zijn regering te geven en hem te benoemen tot ridder
grootkruis in de Orde van de Unie. Drie jaar later verzocht
en verkreeg Gogel ontslag, omdat hij zich niet kon vereni
gen met een ingreep van de koning in zijn departementale
werkzaamheden
Zoals bekend werd koning Lodewijk door Bilderdijk onder
wezen in de Nederlandse taal en letterkunde. Prikkelbaar
van aard sprak deze in scherpe bewoordingen zijn afkeur uit
over 's konings decoratiestelsel, een stelsel waaromtrent
overigens ook keizer Napoleon zijn verbolgenheid had laten
blijken. Bilderdijk schreef:
horst, ach, schenk toch geene gaven
Eeretitels, lint of goud.
't Heft 't menschdom niet tot hooger
't Maakt slechts laage kruipers stout
In de gunst bij Napoleon
Na de inlijving van het koninkrijk Holland bij het Franse
keizerrijk, werd Gogel in 1810 door Napoleon benoemd tot
'Conseiller d'Etat et Intendant-Général des Finances et du
Trésor Imperial en Hollande', een hoogst belangrijke post.
Gogel's spitse geest en zijn grote ervaring deden hem bij de
keizer in de gunst staan. 'Le Trésor est la base de tout',
bericht Napoleon aan maarschalk Davout. In 1811, het jaar
Belastingvrij ruitje in perceel Elswoutslaan nr. 6 te Overveen.
waarin Napoleon ons land bezoekt, wordt Gogel, die reeds
chevalier de l'empire was, opgenomen in het Légion
d'Honneur. Op het grote door M.J. van Bree gemaakte schil
derij van de intocht van de keizer in Amsterdam staat hij
afgebeeld dichtbij Napoleon.
Nadat Nederland zijn onafhankelijkheid had herkregen in
1813, weken Gogel en velen met hem uit naar Parijs. In mei
1814 werd hij uit de Franse staatsdienst ontslagen. Het bete
kende het einde van zijn carrière. Hij keerde naar Nederland
terug. Blijkbaar viel het hem gemakkelijk om van het keizer
rijk over te gaan naar het koninkrijk der Nederlanden onder
een Oranje.
Teruggekeerd in Holland
In Overveen vond hij een wijkplaats. Hier kocht hij van J.M.
Reese, controleur der Directe Belastingen, het buitentje
'Yreedensrust', annex blauwselfabriek. Blauwsel werd op
blekerijen gebruikt. De blauwselmolen stond aan de
Bloemendaalseweg, waar ook de ingang naar Vreedensrust
was, tegenover de Ter Hoffsteedeweg. Gogel breidde er zijn
nering nog uit met de vervaardiging van zogeheten Fries
Groen.
Ons Bloemendaal, 28e jaargang, nummer 3, herfst 2004 23
