Bloemendaalse Gele Kool
Door Han de Kroon
De Houtvaart, indertijd gelegen aan de rand van de gemeente Bloemen-
daal, is de belangrijkste levensader geweest van deze 'slobberkool'.
Generaties tuinders met bekende namen als Groenendijk, Opzeeland,
Rolvers en Kuypers, hebben deze geweldige kool op de hier aanwezige
zandgronden geteeld. De gemeente Haarlem heeft dit gebied in de jaren
twintig van de vorige eeuw geannexeerd voor de bouw van het huidige
Ramplaankwartier. De tuinbouwgebieden begonnen af te brokkelen
zeker nadat ook nog de Randweg door dit gebied heen werd gelegd.
Na de jaren vijftig is deze teelt, behalve hobbymatig, lang
zaam uit Haarlem verdwenen.
Bloemendaalse gele kool is een kool die in verschillende
groottes groeit en minimaal één vierkante meter per kool
nodig heeft. Behalve de ruimte was het ook te arbeidsin
tensief voor commerciële teelt. Was dit het einde van deze
heerlijke groente?
Na een jaar of vijftien niet meer aanwezig te zijn geweest,
kwam er toch
weer wat nos
talgische vraag
uit de markt.
Enkele enthou
siaste vakbroe
ders, onder wie
ondergeteken
de, hebben een
hobbytuinder in
Broek op Lange-
dijk benaderd
die deze kool
weer jaarlijks
produceert.
Sinds enkele jaren is er van september tot januari weer
Bloemendaalse gele kool van september tot januari, zij het in
beperkte mate. Behalve aan de wat oudere consument wordt
de meeste Bloemendaalse gele kool verkocht aan restaurants
in de regio en aan de grotere hotels in Amsterdam.
Streekgerecht
Lucas Rive, chef-kok van de Bokkedoorns te Overveen,
kookt graag met dit specifieke streekgerecht. Voor hem
en ook voor de horecaleverancier en de groentenman zijn
'vergeten groenten' de krenten in de pap; het maakt het vak
leuk en afwisselend.
Uiteraard leg je jezelf en de restaurants ook een beperking
op want het kan zomaar gebeuren dat het product een paar
dagen niet aanwezig is maar dat weegt niet op tegen de
heerlijke smaak van deze specifieke producten.
Een leuk stukje
over Bloemen
daalse gele kool
vindt u in het
boekje Groentje in
de Moestuin van
Alma Huiskes, die
deze kool een paar
jaar geleden tegen
kwam in Kraantje
Lek. Dit etablis
sement aan de
rand van Overveen, ligt ook aan de rand van het Ramplaan
kwartier, de plek waar tuinders in de negentiende eeuw (of
eerder) deze uitzonderlijke kolen begonnen te telen.
Vissersvrouwen
In gedachten zie ik de vissersvrouwen uit Zandvoort over
het visserspad langs Kraantje Lek met hun volle vismanden
naar de Grote Markt in Haarlem lopen, om daar hun waren
te verkopen. Op de terugweg moesten zij door het min
gebied en langs de Stinkende Emmer, de herberg voor de
vissersvrouwen uit Zandvoort. Ik kan me haast niet voorstel
len dat er niet een
paar Bloemen
daalse gelen in de
lege vismanden
verdwenen.
Ik zal eens in
Zandvoort gaan
zoeken naar een
recept met vis en
Bloemendaalse gele
kool.
In mijn zoektocht
naar andere verge
ten groenten kwam
ik de Bloemen
daalse gele kool
niet alleen tegen
op Texel maar ook
in de Historische
Groentehof te Bee-
sel (Limburg).
Ook op Buytentwist,
aan de Bloemendaalseweg is er nog een enkeling die
Bloemendaalse gele op zijn akker heeft staan. Maar mis
schien is er nog hoop: de jongste 'Vergeten Groenteteler'
van Nederland heeft dit jaar een groot veld Bloemendaalse
gele kool neergezet op de grond welke in het begin van de
vorige eeuw van Bloemendaal was, aan het Duinvlietspad,
net achter Elswout.
De jonge kweker. Ook als het koud is moet er
gewerkt worden. (Foto Han de Kroon)
De Bloemendaalse gele kool in houten kist
(Foto Lou van de Linde)
Joey Teeuwen, de jongste hobbyteler van Bloe
mendaalse gele kool en op de oorspronkelijke
plaats aan de rand van Elswout
(Foto Han de Kroon)
20
Ons Bloemendaal, 3 Ie jaargang, nummer 3, herfst 2007
