De Judasboom (Cercis siliquastrum)
Door Florentine van Eeghen en JohnTodirijo
De waarde van oude bomen is groot, zowel in geld uitgedrukt als in emotie. Maar in een gemeente als Bloemendaal is die waarde wellicht minder
evident. Het is immers vanzelfsprekend dat onze oude huizen, wegen en lanen omringd zijn door oude bomen. Is het misschien daarom dat de lijf
spreuk 'de bijl is mijn penseel' (van de Engelse landschapsarchitect Capability Brown) hier opgeld doet? Meer dan het besef dat zelfs in Bloemen
daal de bomenvoorraad eindig is? Iaat Publieke Werken vooral zorgvuldig blijven waken over ons groene erfgoed en terughoudendheid betrachten
met het verlenen van kapvergunningen - ook in het Bloemendaalse bos.
In aansluiting op het 'pecuniaire' thema van dit
nummer portretteren wij de Judasboom, om
de ronde vorm van de bladeren die op munten
of penningen lijken. De naam Judasboom en
de naam van de Judaspenning - zou verwijzen
naar het bijbelverhaal van de dertig zilverlingen
waarmee de discipel Judas Iscariot zich liet om
kopen om Christus te verraden. Andere bronnen
vermelden dat Judas zich uit berouw over zijn
verraad opknoopte aan deze boom, die vervol
gens zijn naam ging dragen. De meest logische
uitleg is 'boom uit Judea', het oude gebied dat
nu Israël en Palestina beslaat en waar deze boom
een alledaagse verschijning is.
(foto collectie Van Eeghen)
Kennemerweg vlakbij de theekoepel en het Kerkplein in het
gazon. Ieder voorjaar kon men genieten van de donkerroze
totvioletroze bloemen die op het kale, overjarige hout bloei
den. Helaas zijn alle Judasbomen inmiddels door ouderdom
verdwenen en vervangen door inlandse eiken (Quercus robur)
Wellicht staan er in particuliere tuinen nog mooie grote
exemplaren. Bennebroek heeft nog een echte Judasboom
aan de Bennebroekerdreef ter hoogte van nummer 67 en
een groep pas afgezette struiken aan de Narcissenbaan bij de
nummers 41/43. Deze struikvormige Judasbomen waren uit
hun krachten gegroeid.
Zon en zand
De Judasboom komt uit de gebieden rondom de
Middellandse Zee. De zonbehoefte is groot en
doorlatende grond een noodzaak: op de zon
nige, zanderige bodem van Bloemendaal groeit
en bloeit de boom uitstekend. Het geslacht Cercis
behoort tot de vlinderbloemenfamilie. Paarsroze
erwtenbloemen bloeien in mei voorafgaand aan
het blad en ontluiken - heel bijzonder - direct op
de stam en takken. De massa blauwgroene peulen
blijven 's winters bruin verdroogd hangen. De
bladeren zelf zijn rond en glad, lichtgroen met
een blauw waasje er op. Eigenlijk is de zomer het
mooiste seizoen, door de fraaie bladeren en de
kenmerkende knoestige groeivorm die uitwaaiert
tot een breed vertakte struik (4 m)Extra goede eigenschap
is dat de boom zich heel goed in vorm laat snoeien, zelfs tot
leiboom tegen een zonnige muur. Spannende soorten als de
witbloeiende Cercis siliquastrum 'Alba' en de roodbladige Cercis
canadensis 'Forest Pansy' zijn dure maar duurzame planten en
alleszins hun geld waard.
Door ouderdom verdwenen
In de gemeente Bloemendaal staan heel weinig Judasbomen.
Vroeger groeide een drietal prachtige exemplaren langs de
Ons Bloemendaal, 34e jaargang, nummer 1, voorjaar 20 10
17
