geval. In het bankwezen ontving je meteen zo'n 200 gulden
per maand. In de advocatuur zei men: "Ik wil je graag heb
ben, maar je verdient de eerste jaren niets." Zodoende nam
ik de pragmatische keuze voor het bankwezen en begon
ik bij Handelmaatschappij de Bary Co, nu onderdeel van
Deutsche Bank.
Al snel had ik een voorkeur voor het effectenbedrijf en daar
ben ik mij verder altijd mee bezig blijven houden.
Als je terugkijkt waar mijn affiniteit met financiën van
daan komt, is dit niet direct van mijn ouders. Zoals gezegd,
zat mijn vaders familie in het leger en mijn moeder komt
veeleer uit een familie betrokken bij de overheid. De familie
van mijn moeders moeder was wèl actief in de financiële
wereld."
Het thema van deze Ons Bloemendaal is 'Haute Finance', waarbij wij ook
kijken naar 'oud' en 'nieuw' geld. Hoe ziet u dat?
"Het is moeilijk om een scheidslijn te trekken tussen oud en
nieuw geld. Wanneer wordt nieuw geld oud geld? Naar mijn
mening heeft 'oud geld' georven van het voorgeslacht. Zij
gaan vaak zorgvuldiger met geld om. 'Nieuw geld' vindt dat
zij tegenover niemand enige verantwoording verschuldigd
is over hoe men de centen uitgeeft, die men zelf verdiend
heeft.
Dit is natuurlijk een grove simplificatie want er zijn vele
uitzonderingen. Laatst zag ik een documentaire over de mi
nister van financiën tijdens de vorige Amerikaanse regering,
Henry Paulson die zei: "Ik hou te veel van mijn kinderen om
hun veel geld na te laten. Dat stimuleert niet om hun talen
ten volledig te benutten." Dat is natuurlijk ook een manier
om er tegenaan te kijken.
Ik ervaar soms wel dat nieuw geld minder hecht aan
historische waarden. Dat zie je weer terug in onze eigen
omgeving, waar zomaar wordt gesloopt en nieuw gebouwd,
zonder gevoel van nostalgie. Daarmee wil ik overigens niet
zeggen dat moderne bouwwerken altijd lelijk zijn."
U bent jaren financieel adviseur van het Koninklijk Huis geweest. Is dit voor-
gevloeid uit de geschiedenis die uw familie met het koningshuis heeft?
"Eigenlijk niet. Mijn voorvaderen waren inderdaad betrok
ken bij het hof. De overgrootvader van mijn overgrootvader
was opperstalmeester aan het Friese hof. Toen stadhouder
Willem IV in 1 747 naar Den Haag werd geroepen om de
leiding over de Zeven Provinciën op zich te nemen, ging
hij mee. Zijn nageslacht is daarna afwisselend werkzaam
geweest in het leger en aan het hof, zoals ook mijn vader.
Dat ik adviseur voor vermogensbeheer werd van koningin
Juliana was echter een pure toevalligheid. Ik werkte bij de
firma Mees die fuseerde met de firma Hope. Een van de
firmanten bij Hope had een adviserende financiële func
tie bij de Koningin. Na zijn pensionering ben ik hem ook
daarin opgevolgd. Dit was een externe functie naast mijn
hoofdfunctie bij de bank. Hij werkte net als ik bij Mees
Hope en ging met pensioen. Het lag in een logische lijn om
mij als opvolger te vragen. En dat heb ik graag gedaan. Met
mijn pensionering vroeg Juliana mij aan te blijven. Zij had
vertrouwen in mij en de pensioengerechtigde leeftijd ver
anderde daar niets aan. Ik kon haar geen ongelijk geven; de
hele financiële wereld is gebaseerd op vertrouwen, daarom
ben ik haar blijven adviseren tot aan haar overlijden."
Ziet u overeenkomsten tussen oude 'zeepbellen', zoals bijvoorbeeld de tulpoma
nie, en de recente financiële crisis?
"De tulpen zijn meer vergelijkbaar met de voorlaatste crisis
die samenhing met internet. Het gaat om een product dat
men overwaardeert. Er komt een enorme euforie, 'the sky
is the limit'. In de jaren 60 had je Xerox, een zeer gewild
aandeel. De koers van Xerox op dat moment was alleen te
begrijpen als in Amerika iedereen in zijn badkamer, keuken
of slaapkamer een kopieerapparaat van Xerox zou hebben
staan. Later kelderde de koers enorm. World Online is ook
goed te vergelijken met de tulpen. Men wist niet eens wat
het product precies inhield, het bedrijf had nog niets ge
presteerd maar toch betaalde men enorme bedragen."
En hoe zit dat met de huidige crisis?
"De huidige crisis heeft vooral te maken met de enorme
verdere schuldopbouw in het eerste decenium van deze
eeuw, met name met betrekking tot het onroerend goed.
Voorts, vanuit de Verenigde Staten, met nieuw ontwikkelde
innovatieve financiële producten, waaronder garanties. De
gebruikers daarvan, zowel de bankiers als hun cliënten, heb
ben de daarmee gepaard gaande risico's volkomen onder
schat. Daarbij was de omvang van het eigen vermogen van
de banken niet berekend op deze extra risico's. Daarnaast,
eigenlijk al in een eerder stadium, kwam uit de Verenigde
Staten de bonuscultuur tot ontwikkeling met grote belo
ningen, niet alleen in geld maar ook in opties. Dit heeft een
extra impuls gegeven aan het winstbejag, door het aangaan
van steeds grotere risico's. De verhoudingen tussen wat men
persoonlijk verdiende binnen en buiten de bedrijven, liep
hierdoor volledig uit de hand. Dit heeft vervolgens weer na
delige gevolgen voor de sociale cohesie in de samenleving."
Hoe heeft de globalisering een rol gespeeld?
"Het was de nieuwe tijd, globarisering, zo weinig mogelijk
barrières, de markt zoveel mogelijk zijn gang laten gaan.
Ondernemingen werden veelal beschermd tegen vijandige
overnames van kopers van hun aandelen maar dat beperkte
ook de handel. ABN AMRO en anderen hebben die be
scherming veel te snel los gelaten. Dat zorgde voor wel een
stijging van de aandelenkoers maar werkte ook overnames
in de hand die misschien lang niet altijd verstandig waren."
26
Ons Bloemendaal, 3 4e jaargang, nummer 1, voorjaar 2010
