gebruikte het Oude Slot als buitenverblijf en hield er ook
ontvangsten. Zo logeerden er diverse vorstelijke personen,
zoals de koningin-moeder van Frankrijk Maria de Medici en
leden van de Engelse koninklijke familie. Zijn contacten met
de Engelsen bleken volgens sommigen zelfs té nauw, gelet
op de toenmalige geo-politieke verhoudingen, want op een
gegeven moment werd hij verdacht van pro-Engelse sympa-
thiën. Op het nippertje werd voorkomen dat zijn bezittingen
in Heemstede werden vernield.
Geldzaken werden bij die contacten overigens niet gemeden.
Ons land was immers zéér rijk in die tijd en de relaties tus
sen de hoven in Europa werden daartoe ten volle benut. Zo
trouwde Maria de Medici's jongste dochter Henriëtte Maria
van Bourbon met de Engelse koning Karei I. Hun dochtertje
Tulpomanie
Pauw verfraaide niet alleen het slot maar ook zijn tuinen
rondom en deed dat vooral met tulpen. Tulpen werden
begin zeventiende eeuw beschouwd als een vorm van kunst.
Net als schilderijen werden tulpen verzameld en verhandeld.
De tulp werd in die tijd zelfs hét symbool van status en
welstand. Zo deed in 1642 de Nachtwacht van Rembrandt
1.200 gulden en drie bollen van de Semper Augustus-tulp
30.000 gulden! Adriaan Pauw had rondom zijn prieel ook
enkele exemplaren van deze kostbare tulp staan. Hij had er
spiegels achter laten bevestigen, tegen het prieel, want dan
leken liet er meer!
De Tulpomanie (met de jaren 1636-1637 als haussejaren
voor de tulpenprijzen) is de meest bekende manie uit de
geschiedenis geworden en nog
steeds in alle internationale basis
boeken over economie terug te
vinden. Desondanks zijn er geen
tekenen dat deze manie onze gehele
economie heeft ontwricht, wat bij
latere crises wél het geval is geweest.
Ook Adriaan Pauw is er niet aan
onderdoor gegaan. Daarentegen
moest de schilder Jan van Goyen zijn
hele leven blijven schilderen om zijn
tulpenschulden af te kunnen lossen.
Misschien niet leuk voor hem maar
het is wel een zegen voor ons natio
nale kunstbezit geweest.
Na de dood van Pauw in 16S3
werd de heerlijkheid verdeeld. Zijn
zoon Gerard kreeg Heemstede en
zoon Adriaen erfde Bennebroek. In
1810 is een groot deel van het slot
afgebroken. DeVredebrug - de Pons
Pacis die Pauw ter ere van de Vrede
van Munster in 1648 (einde Tach
tigjarige Oorlog) had laten bouwen,
is bewaard gebleven. Op het Slot is
in 2007 een bronzen borstbeeld van
hem onthuld.
Gravure uit de 17e eeuw van de tuin van een tulpenhandelaar. (Ach Lieve tijd, Haarlem, dl. 10) "Adri
aan Pauw had te Heemstede in zijn slottuin een bed vol tulpen, en, in 't midden daarvan, een cabinet
rontsom met glasen, in vvelcke alle de bloemen haar reflectie cierlijk wierpen." De vermeldingen van
het glazen kabinet ten tijde van de zogeheten tulpomanie zijn allemaal gebaseerd op het boek van de
Amsterdamse medicus en chroniqueur Nic.Van Wassenaer. Zie ook Jacob van Lennep en Jan ter Gouw, De
uithang teekens, 1868.
Maria Stuart trouwde op haar beurt - op ruim negenjarige
leeftijd - met onze veertienjarige Willem van Oranje, de late
re stadhouder Willem II, onder regie van zijn vader Frederik
Hendrik. Deze Henriëtte Maria kwam vaak naar Nederland,
niet alleen vanwege haar dochter, maar ook vanwege het
geld dat haar in een burgeroorlog verstrikte echtgenoot
Karei nodig had. Zij leende hier het toen duizelingwekkende
bedrag van bijna één miljoen gulden, een bedrag dat zeker
niet volledig is terugbetaald.
Henry Hope en de Franse Tijd
In de vroege zeventiende eeuw werd Europa geteisterd door
de 'financiële innovaties' van een even briljante als destruc
tieve Schot uit de Haute Finance: John Law.
Met zijn innovaties blies hij het financiële stelsel van vooral
Frankrijk op (1720) en dat in Engeland wankelde. Ook
in ons land vielen klappen door het faillissement van veel
windcompagniën waarin eigenlijk alleen maar luchtbellen
bleken te zitten: "Een sotheid in des menschen brein ge-
slaagen". In de publicatie Het Groote Tafereel der Dwaasheid werden
8
Ons Bloemendaal, 34e jaargang, nummer 1, voorjaar 20 10
