(foto Irene von Oven)
bijna alle andere laaggroeiende planten het onderspit delven.
En ook nu nog zijn dat de planten die hier graag verblijven.
In het voorjaar van 2008 kwam daar verandering in. De
moestuin werd in ere hersteld. De bewoners lieten de oude
wortelrijke aarde afgraven en een nieuwe laag aanbrengen.
Zij sloegen een pomp, kapten de laatste esdoorns, alsmede
enkele vlieren en kardinaalsmutsen, plaatsten een hoge
houten omheining tegen reeën en damherten en herstelden
het oorspronkelijke hek dat al die jaren in de schuur had ge
legen. Afgeleide takken van jasmijn en sering die op diverse
plaatsen in het bos onder het dichte bladerdak van beuk, eik,
kastanje, linde en esdoorn niet verder kwamen dan kreupel
hout, kregen in en rond de moestuin een nieuwe kans. In
de nieuwe vette grond schoten zij als paddenstoelen uit de
grond. In hun kielzog nestelden zich kamperfoelie, Gelderse
roos, hop, mint, klaproos, koekoeksbloem en teunisbloem.
Zo is er in korte tijd een geheel nieuwe vegetatie ontstaan.
Buiten het hek zijn brandnetel en zevenblad, samen met
zuring, zandkool, raket en weegbree, nog steeds volop
aanwezig. Binnen het hek staan de planten die de aanvraat
van herten niet kunnen weerstaan, diverse soorten kool,
sla, bonen, aardappel en struiken met bessen en frambozen.
Maar zijn dit ook de planten die hier 1 00-200 jaar geleden
stonden? Wat zeggen de historische bronnen ons daarover
nu de mondelinge overlevering ons in de steek laat?
Aardappel
De aardappel is samen met de syfilis uit Zuid-Amerika
komen 'overwaaien'. Het waren de Spanjaarden die de
aardappel meenamen naar Europa. Philips II (de man uit ons
Wilhelmus) was een van de eersten die de wortelknol in zijn
hoftuinen liet poten. In het begin moest de Hollander niet
veel hebben van deze Spaanse exoot. Pas in het begin van de
18de eeuw deed de aardappel zijn intrede in ons land. Aan
vankelijk alleen bij mensen met een dikke beurs, maar in de
loop van de 18 de eeuw kwam de aardappel ook binnen het
bereik van de kleine man. Niet lang daarna werd de aardap
pel zelfs het voedsel voor de armen en kon een mislukte
aardappeloogst tot hongersnood leiden. De opmars van
de aardappel had ook effect op tafelmanieren. Bestond het
avondeten in de 1 7 de eeuw meestal uit één pan of pot, waar
iedereen met zijn eigen lepel uit kon hengelen, met de
Ons Bloemendaal, 34e jaargang, nummer 3, najaar 2010
15
