sproot de spruit er lustig op los en rukte hij snel op naar
onze contreien. De bekende Hollandse spruitjeslucht is dus
hooguit twee eeuwen oud. En wellicht heeft die lucht ook
rond Belvédère gehangen, want Antoon Jansen kookte graag
met spruitjes. Of hij ze ook uit de eigen moestuin plukte, is
niet bekend. Daar staan ze nu in ieder geval wel, het hele jaar
door, want de spruit overleeft de winter (ook de afgelopen
winter hebben de meeste de koude doorstaan) en als je
hem niet oogst, loopt de spruit na april uit tot een prachtig
bloemrijke plant die de moestuin veel kleur geeft
Wortel
Een moestuin zonder oranje wortel is bijna ondenkbaar.
Maar dat is niet de kleur die de wortel van nature heeft. De
oerwortel uit Turkije en Afghanistan was donker, paars, tegen
zwart aan. Maar ze kwamen ook in andere kleuren voor:
rood, geel, wit, paars, alles behalve oranje. Met de gele wor
tel is men verder gaan veredelen en in de zeventiende eeuw
ontstond in Nederland de welbekende oranje wortel, naar
men zegt als eerbetoon aan Willem van Oranje. De langge
rekte wortel is weer een Franse kruising uit de negentiende
eeuw. De wortel is een zeer dankbare groente om in de
moestuin te verbouwen. Je hebt er weinig omkijken naar en
je kunt er elke dag een paar uittrekken om ze na het afspoe
len rauw op te eten. En hoe meer men het veldje uitdunt,
hoe beter de anderen zullen groeien.
Raket
Als er één plant is die in en rond moestuin van Belvédère
wordt gekoesterd dan is het wel de raket. Raket heeft een
bijzondere pittige smaak, ergens tussen radijs en noot.
Behalve in sla doet raket het ook goed op een broodje met
vlees of kaas. De meeste mensen kennen hem dan ook onder
zijn uitheemse naam rucola. In Italië wordt rucola al sinds
de Middeleeuwen geteeld maar in Nederland kwam die pas
laat in zwang. Het is niet waarschijnlijk dat Antoon Jansen of
zijn voorganger op Belvédère gerechten met rucola aan zijn
werkgevers voorschotelde. Als nieuwe 'trendgroente' heeft
rucola de laatste jaren stormenderhand alle keukens veroverd
en is inmiddels een alom geliefde klassieke slagroente gewor
den.
Wie rigoreus de schoffel hanteert, komt weinig raket tegen
in zijn tuin maar als je niet al het onkruid weghaalt, zie je de
raket overal opduiken. De jonge plant is in het begin moeilijk
te onderscheiden van de klaproos maar na verloop van tijd
zie je gauw genoeg het verschil. Je kunt raket bijna het hele
jaar zaaien en oogsten. Ook tijdens de bloei kun je nog
blaadjes oogsten; ze smaken dan wel nog pittiger. De wilde
raket is overigens een vaste plant. Dus die komt gewoon een
jaar later weer op. De moestuin van Belvédère staat vol met
raket. Ook daarbuiten. De huidige bewoners zijn er gek op.
En de reeën laten hem gelukkig met rust.
(foto Christine van Meer)
Zevenblad
Zevenblad (ook wel hanenpoten) is op Belvédère een van de
meest inheemse soorten, een woekeraar die zich uitbreidt via
het wortelstelsel. Zit zevenblad eenmaal in je tuin dan is het
erg moeilijk om er weer vanaf te komen. Waarschijnlijk was
zevenblad twee eeuwen geleden ook al de meest voorko
mende plant in dit beboste deel van de Overveense duinen.
Zevenblad rigoureus bestrijden moet je eigenlijk niet willen.
Het hoort bij het landschap. Bovendien kun je het prima
eten. Als je het met die bril bekijkt, wordt de plant veel
aantrekkelijker. De jonge bladeren smaken een beetje naar
peterselie en gember en zijn lekker door de sla of kunnen op
dezelfde manier als spinazie worden gekookt en gegeten. De
reeën laten zevenblad meestal met rust, waarschijnlijk omdat
ze de andere planten zoals koekoeksbloemen toch lekkerder
vinden. Zevenblad is dan ook ideaal als groene wal rond
moestuinen.
Wat levert deze rondgang door de moestuin op? We weten
niet veel meer dan aan het begin van dit stuk. Van de planten
die er thans groeien, zullen de meeste er 200 jaar geleden
ook wel hebben gestaan. Maar of dat ook echte nazaten zijn,
valt zeer te betwijfelen.
Ons Blosmènbaal, 34e jaargang, nummer 3, najaar 2010
17
