Opleiding en prestatie
Decorum en meelevendheid
El Dorado
De nieuwkomers zijn de Amsterdamse Mr. Christiaan
Diemont en zijn vrouw Catharina Kemper. Hij is jurist,
kort lid van de Amsterdamse gemeenteraad en al even
kort van de Eerste Kamer en van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland. Het echtpaar laat het Huis te Bijweg
grondig opknappen om er met hun zes kinderen goed te
kunnen gaan wonen.
Zij voeren een deftige staat, met een gouvernante voor
de opvoeding van de kinderen, een stel dienstbodes, een
naaister, een huisknecht, een koetsier, een palfrenier en
tuinlieden. Naast het grondgebied van te Bijweg bezitten
Diemont en zijn vrouw ook onroerend goed in Schalkwijk,
Vijfhuizen en Nieuwerkerkaan de IJssel. De jongste
dochter, Catharina, trouwt in 1867 met Anne Johan Elisa
Baron van Ittersum. Zij gaan wonen op te Bijweg en na de
boedelscheiding zijn zij ook de eigenaren.
De familie Van Ittersum komt uit de oostelijke provincies
Gelderland en Overijssel, met Zwolle als oorspronkelijke
locatie. Zij zijn adellijke bestuurders, maatschappelijk
gedragen door de collectiviteit van de ridderschap.
Vanaf het begin van de 19e eeuw gaan zij mee met de
vernieuwingen waarbij afkomst en bezit minder tellen dan
opleiding en prestatie. Voor beter onderwijs verhuizen zij
naar midden en west Nederland. Zij verkrijgen ambten in
de rechterlijke macht en bestuursfuncties in commerciële
ondernemingen en culturele instellingen.
Zo komt Anne van Ittersum, als zoon van een notaris in
het Gelderse Brummen, naar het westen van Nederland
en huwt met Catharina Diemont. De baron is ruim
veertig jaar lid van de Bennebroekse gemeenteraad,
waarvan tien jaar ook als wethouder. Daarnaast is hij lang
Hoogheemraad van Rijnland.
Het echtpaar Van Ittersum-Diemont krijgt bij elkaar acht
kinderen. Afgezien van een zoontje dat maar kort leeft,
komen er vijf dochters en twee zonen. De familie, de
aanhang, de gasten en de leveranciers, plus aan en af
rijdende paarden en koetsen, zorgen voor een drukte van
belang. Bovendien is er heel wat personeel, inclusief de
vriendelijke Duitse huishoudster Frau Rothmayer en de
huiskecht Johan die het decorum bewaakt.
In de hervormde kerk aan de Binnenweg heeft de familie
van Ittersum een vaste herenbank en staat er bekend om
een liefdevolle meelevendheid. Dominee J.H. Gunning,
die Bennebroek niet in de laatste plaats vanwege de grote
buitens en hun bewoners als een fraai en deftig dorp ziet,
schrijft in zijn Herinneringen uit mijn leven met warmte
over de sociale betrokkenheid van de familie:
'O hoe levendig herinner ik mij nog dat ik enige minuten
voor de dienst naar het graf van mijn zoontje ging en
daar een frisse krans door de lieve handen der freules Van
Ittersum vond neergelegd.' Deze positieve gedachten
van Gunning staan trouwens in contrast met wat hij
zich over de meeste andere elitefamilies laat ontvallen:
Tussen Haarlem en Lisse woonden heel wat grote heren
en adellijke hansen (om met Hildebrand te spreken).
Ik heb menig bezoek op de mooie, grote buitens van
Bennebroek en Heemstede, van Vogelenzang en Hillegom
niet zonder strijd en gebed afgelegd.'
Het terrein van te Bijweg, met huis, park en weiland,
ligt tussen de Hartekamp, Herenweg, Zwarteweg en
Leidsevaart. De grens tussen Bijweg en Hartekamp is
niet helemaal gelijk aan de grens tussen Bennebroek en
Heemstede, waardoor de buitens alle twee voor een klein
deel tot beide gemeenten behoren.
De oprijlaan vanaf de Herenweg loopt in een wijde boog
naar de ingang van het huis. Dichtbij de Herenweg staan
rijen sparren. Grote walnootbomen steken daarbovenuit.
Midden voor het huis prijkt een stervormige perk met
fleurige bloemen onder de lindebomen. Een tweede
20
www.onsbloemendaal.nl nr. 1 voorjaar 2013
4
