Indische Nederlanders
Elswout Apotheek met bovenwoning tegenover
Vanouds het Raadhuis kort na de oorlog
Gecostumeerde dans op 31 augustus 1945
dat zij met Van Ouds het Raadhuis een overeenkomst
sloot om het pand als doorgangshuis te gebruiken. De
overeenkomst liep van 11 mei 1946 tot en met 31 juli
1949. Gedurende die periode zijn 108 personen in Van
Ouds het Raadhuis gehuisvest. Populair gezegd ging
het om de begeleiding en reclassering van politieke
Delinquenten waarvan het strafproces nog liep. Meestal
was de verblijfsduur maar kort, minder dan een jaar.
Vanaf het einde van de oorlog in Azië in augustus
1945 zijn vanuit Nederlands-lndië veel mensen naar
Nederland vertrokken. De exodus vanuit Nederlands-
lndië had te maken met het uitroepen van de
onafhankelijke staat Indonesië op 17 augustus 1945.
Daarop antwoordde Nederland met het sturen van
militairen en het voeren van een politionele actie tegen
het Indonesische regime. Feitelijk ging het om een
'oorlog'tussen Indonesië en Nederland die pas werd
beëindigd in 1963 toen Nederland door de Verenigde
Naties gedwongen werd om het laatste koloniale bezit,
Nieuw Guinea, aan Indonesië over te dragen. Wegens
de opvang van de grote aantallen repatrianten besloot
de rijksoverheid om overeenkomsten te sluiten met
hotels en pensions. Dat gebeurde ook met Van Ouds
het Raadhuis. Het rijk betaalde voor huisvesting en
voeding van de repatrianten. Verder ging de zorg niet.
De overeenkomst liep van 22 augustus 1950 tot en met
31 oktober 1968.
Wie waren de repatrianten? Vanwege de strenge
privacyregels van de bevolkingsadministratie van de
gemeente Bloemendaal, is het uitsluitend mogelijk
om per jaar de aantallen personen, hun plaats
van herkomst (Indië/lndonesië) en hun nieuwe
woonplaats te achterhalen. In Van Ouds het
Raadhuis werden in totaal 573 mensen gehuisvest,
die een binding hadden met het voormalige
Nederlands-lndië en daarom kunnen worden
aangeduid met de term Indische Nederlanders.
Deze Indische Nederlanders zijn in te delen in vier
categorieën: Indo-Europeanen (Indo's), Molukkers,
mensen uit Nieuw Guinea en overigen. Uit de
gemeentelijke cijfers valt - met uitzondering van
Nieuw Guinea - jammer genoeg - niets te zeggen
over het aantal personen per categorie.
Indo-Europeanen (Indo's). De ingeburgerde
term Indo is afgeleid van Indo-Europeaan.
Het voormalige Nederlands-lndië kende veel
mensen met een Nederlandse nationaliteit,
die zijn geboren uit ouders van verschillende
etnische herkomst. Deze mensen trokken naar
Nederland omdat zij zich niet meer veilig voelden
in de nieuwe republiek Indonesië. Vanwege hun
zichtbaarheid als tussengroep werden zij door
de Indonesische bevolking vaak gediscrimineerd
en bedreigd. Over het leven en de levensstijl van
de Indo's in Nederlands-lndië zijn vele artikelen,
romans en verhalenbundels geschreven.
De Indische bellettrie kent een geheel eigen
sfeer en kwaliteit.
Lees bijvoorbeeld de verhalenbundelsTjies en
Tjoek van Vincent Mahieu, alias Tjalie Robinson.
www.onsbloemendaal.nl nr. 2 zomer 2013 23
