26 mei 1965
125
het verbruik meer stijgt dan verwacht wordt, de afschrijvingen tot ge-
ringere bedragen plaats vinden, zodat de druk op de begroting minder
wordt.
De heer Zegwaart is niet in staat maar hij gelooft dat geen der
sprekers dat kon te beoordelen of de genoemde bedragen tennaastebij
juist zijn. Evenals de heer Verkouw dat gedaan heeft, wil spreker de
aandacht vestigen op het feit dat de kleine man niet van de gasbel
de nationale rijkdom die in Slochteren uit de bodem is gespoten zal
profiteren maar duurder uit zal zijn dan nu. Burgemeester en wethouders
hebben in hun begroting van de aardgasexploitatie aangenomen, dat 4750
mensen, in de laagste klasse van het gasverbruik, doch de hoogste klasse
wat de prijs van het aardgas betreft, n.l. een kwartje per m3 met twaalf
gulden vastrecht, zullen vallen, terwijl 4400 inwoners in een lagere prijs-
klasse zullen vallen. Hieruit blijkt dus, dat meer dan de helft van de
ingezetenen van deze nationale rijkdom niet zal profiteren, integendeel
er geld moet bijleggen. De prijzen die spreker in de dagbladen heeft ge-
lezen en op vergaderingen heeft opgevangen spreker denkt aan Gro-
ningen waar de superdeskundigen het woord hebben gevoerd wijzen
uit dat dat overal elders ook het geval is. Het is niet aileen die paar
gulden per jaar die de kleine gebruikers meer zullen moeten betalen,
maar ook de ombouw van de apparaten spreker kan op het ogenblik
niet zeggen in welke mate dat het geval zal zijn zal van de betrok-
kenen een financieel offer vergen. Daar komt nog bij, dat als men een
apparaat heeft dat niet meer omgebouwd kan worden, men zich een nieuw
apparaat moet aanschaffen. Deze bijzondere kosten zullen voor deze groep
heel zwaar wegen. Spreker betreurt dat ten zeerste.
Om te laten horen dat spreker hier niet alleen zo over denkt, wil hij
uit een krantenverslag voorlezen wat de directeur van de gasfabriek in
Leiden in een lezing hierover heeft gezegd. Boven het verslag staat:
„Aardgas zal de huisvrouw geen financieel voordeel geven."
„Eind dit jaar zal de aardgaspijpleiding van Slochteren Leiden be-
reiken en reeds in de loop van dit jaar wordt in het verzorgingsgebied van
Leiden een begin gemaakt met de ombouw van gasapparaten. Maar nie-
mand moet zich illusies maken over eventuele financiële voordelen die de
nationale aardgasschat met zich zal brengen." En verder: ,,Voor groot-
verbruikers worden de tarieven lager maar niemand moet verwachten dat
huisverwarming van aardgas goedkoper zal worden dan verwarming met
olie. De Gasunie gaat n.l. geen brandstof op de markt brengen die goed-
koper is dan de andere brandstoffen omdat dit tot een heilloze concur-
rentie zou voeren." Dat is dus een van de redenen waarom spreker gelooft
dat de eerste groep, bestaande uit meer dan de helft van de inwoners van
Nederland, op de nieuwe aardgasrijkdom geld moet toeleggen.
De gigantische aardgasbel die de bodem van de provincie Groningen
bleek te bevatten heeft een golf van optimisme doen ontstaan. Met één
slag zouden wij daardoor een van de rijkste landen ter wereld zijn ge-
worden. In Economische statistische berichten publiceerde een cijferaar,
de heer W. Thomassen, een exploitatierekening van wat de 1100 miljard
m3 aardgas zou opbrengen, respectievelijk kosten, wanneer het in de loop
van 40 jaar aan de man zou worden gebracht en wat de aandeelhouders,
staatsmijnen en petroleumconcerns, daaruit uiteindelijk aan netto winst
moeten ontvangen. Hij heeft twee berekeningen gemaakt. De eerste is de
voordeligste voor de exploitanten, voor het rijk en voor de olieconcerns.
In 40 jaar zal de netto winst 49 miljard bedragen. Aandeel van de staat
hierin: 34 miljard, aandeel van de Shell-Esso 14 miljard. Gemiddelde winst
per jaar indien de gehele voorraad in 40 jaar wordt verbruikt, totaal 1
miljard 237 miljoen. Voor de staat 886 miljoen en voor Shell-Esso 371
miljoen. De tweede berekening komt iets nadeliger uit. Met deze astro-
