lUlVnHL iv*
16 december 1982
388
hénmaal heeft zij in Wenen een concert mogen geven onder leiding van Tos-
canini. Niemand durfde in Wenen op straat de maestro aan te spreken, maar
Jo Vincent, op de terugreis, zei tegen de reporter die haar vroeg hoe ze
het nu gevonden had: "Geeft mij Mengeltje maar".
Jo Vincent woont nu in het zuiden van Frankrijk en heeft het daar heer-
lijk. Ze vindt het erg leuk dat Heemstede een straat naar haar vernoemt.
Marga Klompé was iets bescheidener en zei: "is het niet wat overtrokken?".
laa Gerhardt zei dat ze best wel een straat naar haar niogen vernoeinen
maar absoluut geen lint wi1 doorknippen.
Mevrouw Proost noemt als eerste Belle van Zuylen, een welluidende
naam, eigenTijirwas het Isa bella Agneta Elisabeth van Tuyll van Seroos-
kerkegeboren te slot Zuylen; en later na haar huwelijk met een Zwit-
ser, Mme. de Charriêre. Sch.rijfster en componiste.
Het beste leert men haar kennen door liaar correspondentie met een aantal
belangrijke mensen uit haar tijd, de 18e eeuw, de eeuw van de Verlich-
ting. Onder de titel "Rebels en beminnelijk"publiceerde de Arbeiders
Pers in 1971 een vertaling van de brieven o.a. aan Bosswell en Benjamin
Constant. Vertaald, want Belle schreef, zoals dat een adellijke jonge
dame paste in die tijd, in het frans. Ze schreef brieven over de meest
uiteenlopende onderwerpen, waaruit ze op ons overkomt als een tegendraad-
seironische, sprankelende "verlichte" vrouw; rebels maar beminnelijk.
Rebels, zeker in éên van haar latere romans "le Noble", waarin ze de
araak steekt met aristocratische vooroordelen en waarin de heldin van
het verhaal de portretten van haar voorouders gebruikt bij haar vlucht
uit het ouderlijk kasteel: ze gooit ze in de gracht, sprihgt erop en
laat zich schaken. Maar één "Pensée Choisie" wil spreekster met het oog
op Merlerihoven niet onthouden. Zij schrijft daar over bouwen: "Wilt u
genoegen beleven aan uw huis? Laat het dan solide bouwen en in een ge-
zonde streek; geef u niet over aan bizarrerieën, maar streef naar de
sierlijkheid die het resultaat is van symmetrie en goede verhoudingen.
Oin het goed te doen zouden bekwame architekten ook zelfs op de klein-
ste bouwwerken het toezicht moeten houden. Het is verkeerd te denken
dat alleen kolonimen en pendanten, kerken en paleizen tot het domein
van de architektuur behoren. "Er is dus wel iets veranderd.
Aletta Jacobs heet straks de toegangsweg tot Merlenhoven. De vrouw die
als eerste studente de weg naar de universiteit voor vrouwen openbrak.
En aaarna, als eerste vrouwelijke arts streed voor betere levensomstan-
digheden voor ae vrouw, geboorte-regeling en vrouwenkiesrecht. In haar
herinneringen beschrijft ze hoe ze, als pas gevestigd arts, een woeden-
de heer op bezoek krijgt die zich beklaagt over de rekening die hij
ontvangen heeft voor de behandeling van zijn vrouw. "Iloe komt u erbij
hetzelfde honorarium te vragen als een manlijke collega.' Niemand denkt
er toch aan vrouwenarbeid even hoog te betalen als werk dat door inan-*
nen wordt verricht?" Aletta's antwoord luidde: "Hebt u toen uw vrouw
ernstig ziek was, minderwaardige en daarom goedkope medische hulp ge-
zocht? Ik vermoed dat het u in de eerste plaats om goede hulp ging.
Ik dacht dat ge u daarom tot mij, de enige vrouwelijke doctor van Ne-
derland had gewend. Komt ge u beklagen dat ik mijn nota's baseer op de
tarieven van mijn manlijke collega's? Ge moest liet waarderen dat ik me
daaraan houd iri plaats van me te beroepen op mijn bevoorrechte positie
en ine daarom duurder te laten betalen.'".
De reken-ing werd betaald en ook het vrouwenkiesrecht werd na een lange
strijd ook veroverd. Aletta Jacobs eindigt haar memoires met een dank-
woora aan haar vader: "Dikwijls hebt u over mij in zorg verkeerd
X h
