124
Jo Beek's wij?e woorden in diens verhandeling over Dickens
and the Mob". Het beste is het wezen van het probleem wel
licht gekenschetst met de woorden van onze Life President in
de Volkskrant van 22 september 1962, waar hij schrijvend over
mensen als Eichmann zegts „Als men hem een sadist noemde,zou
hij zich gekwetst voelen. Hij is dit ook niet. Hij is alleen
een man aan wie de gave zich in anderen te plaatsen, onthou
den is. Het „mooie" van die tijd zit dan ook niet in het leed
dat hij diep beneden zich heeft toegebracht. Dit vereist fan
tasie. Het mooie zit in de geborgenheid, het blindelings uit
voeren van wat hem opgedragen is, het wegvallen van iedere
verantwoordelijkheid, kortom, de bevrijding, van de last om een
situatie persoonlijk door te denken". Een situatie, die inder
daad op Wemmick van toepassing is. Mevrouw Mayer heeft even
wel het door haar veroorzaakte tumult weten te bedarpn door
de gestelde vraag in zijn oorspronkelijke versie voor te leggen
aan Prof. Edgar Johnson, de schrijver van de beste hedendaag
se biografie van Dickens en hoogleraar aan the City Univer
sity of New York. De sympathieke inhoud van zijn antwoord
geeft soulaas aan alle deelnemers aan de discussie.Ik ben dan
ook heel blij, dat Els deze brief aan de redactie heeft wil
len uitlenen opdat iedereen dit briljante slot van deze ge
dachte-wisseling zal kunnen lezen.
Dear Mrs. Mayer-Swarts
Thank you for your letter and the article about Wemmick.
Though I do not claim to know „everything about Dickens", I
have made him a subject of study, and consequently am inte
rested in such insights as your discussion fruitfully sug
gests. Though the comparison you make between Wemmick and
Eichmann has not, to the best of my knowledge, been made be
fore, its point of view is not entirely remote from positions
you will find in the chapter on Great Expectations in my
Charles Dickenss His Tragedy and Triumph, and J.Hillis Mil
ler's discussion of the book in his Charles DickenssThe World
of His Novels^ and you will find a further development of
similar ideas in the printed transcript of the Dickens Sym
posium held in Boston, Massachusettslast June in which
Professor Miller and I participated with Professors George