Carker "fallen on Sicilian days and sensual rest too soon", wordt
verpletterd onder een trein. Martha, in Copperfield, moet een heel
verleden van zondige passie achter de rug hebben. Wij komen er
niet achter wat dat nu is geweest. Maar de gevolgen zijn gruwelijk.
Voortdurend is zij in de weer met de rivier waar zij zich om de
haverklap in wil storten, Emily, eveneens in Copperfield, wordt
voorgoed van passies genezen. In Australië doet zij liefdadig
werk en brengt jonge meisjes aan de man zonder ooit de bruiloft
bij te willen wonen. Passies zijn bij Dickens niet romantisch,
gevallen vrouwen niet poëtisch. Als er in Copperfield passie
positief wordt gewaardeerd, dan is dat die van de goede Engel,
Agnes"always pointing upwards", naar het Victoriaans ideaal van
geluk in de schoot van het gezin. Byron's beschrijving van Julia's
overgave in Don Juan: "A little still she strove, and much repented/
And whispering I will never consent - consented" (37), is bij
Dickens moeilijk voorstelbaar. Dickens' aanhaken aan de tweede,
positieve fase van de Romantiek impliceert tegelijkertijd een
zekere mate van verburgerlijking van de oorspronkelijke roman
tische ideeënwereld.
Ook andere kenmerken van de eerste fase van de Romantische be
weging ondergaan een verandering. Daar is het romantische streven
naar verandering van de maatschappijShelley probeert in Ierland
de revolutie los te weken, compleet met pamfletten en actiegroep.
Byron sterft in Griekenland tijdens een poging de Grieken te be
vrijden van de Turkse heerschappijOok al hebben sommigen zich
moeite getroost om aan te tonen, dat Dickens een radicaal was
(Jackson bijvoorbeeld in zijn boek Charles Dickens, The Progress
of a Radical (38), Humphrey House (39) en Orwell (40) hebben m.i.
terecht het tègendeel beweerd. Jackson schildert ons het beeld van
de radicaal Dickens die, wanneer hij geleidelijk aan zijn geloof
in hervorming verliest de revolutie maar in eigen huis begint door
vi zijn vrouw te scheiden en aldus de twee steunpilaren van de
burgerlijke maatschappij, de wet en het gezin, ondergraaft.
Dickens primaire geloof in de goedheid van de mens, maakt hem
echter juist niet tot een radicaal. Structuren veranderen is
"not Dickens". Uiteindelijk bevatten zijn romans steeds weer die
ene boodschap: "wees goed en heb lief". De glamour die de roman
tische "noble brigand" en de byroniaanse held omgeeft, wordt door
Dickens afgebroken. Met de byroniaanse held doet hij dat in Copper
field. Met de "noble brigand" in Oliver Twist. In de inleiding
bij het laatste boek verklaart hij dat ook uitdrukkelijk als doel
van het boek. Hij wil die glamour afbreken door te laten zien hoe
- 20 -