"goede en goedkope lectuur"'. Nieuw van deze Prisma-reeks was niet de lage
prijs, maar de vorm: het pocketboek met gelijmde rug. Laaggeprijsde uit
gaven, bedoeld voor brede verspreiding, komen al begin van de negentiende
eeuw voor. De octavo-Stuivers-editie van Roelants, welke gelijktijdig met de
duurdere quarto-uitgave van de Gebr. Cohen uitkwam., is een voorbeeld van
een goedkope volksuitgave, terwijl de vorm. waarin Dickens bij voorkeur publi
ceerde - de roman in afleveringen in een populair blad - eveneens gericht was
cp brede verspreiding. Dit is niet verwonderlijk, omdat Dickens' schrijver
schap steunde op het bereiken van de nieuwe klasse van de opkomende bour
geoisie. Wie wil ziet hierin een bevestiging van Marx' stelling dat de
materiële onderbouw - het technisch goedkopere drukproces - de geestelijke
:ovenbouw bepaalt.
Ie Prisma-reeks opende met de schetsen van Boz. Sluitstuk van de Dickens
/e^taling in de reeks was Het Leven van Dickens" door Forster. De aantrek
kingskracht van de nieuwe vertaling maakte de Prisma-reeks een succes en
baande daarmee de weg voor de doorbraak van het pocket-boek in Nederland.
■iet is curieus te bedenken dat Dickens meer dan 100 jaar na de "Schetsen
/an Boz" nog in staat was een verdere popularisering van het boek te bewerk
stelligen. Hoewel populair in opzet is de Prisma-uitgave zeker niet vulgair,
laast zorg voor een goede vertaling, werd ook aan de illustraties aandacht
besteed. De oorspronkelijke prenten werden weer in de tekst opgenomen. In de
serste editiesin de negentiende eeuw werden deze meestal wel overgenomen. In
Latere uitgaven, zoals die van de Gebr. Cohen, vindt men echter ofwel ver
basterde staalgravures van de oorspronkelijke dan wel geheel nieuwe. Van de
3risma-uitgaven van de Pickwick Papers en David Copperfield verscheen in de
jaren zestig nog een dunaruk editie in 16mo, hoewel ontsierd door drukfouten
:c een der behoorlijkste uitgaven van Dickens in ons taalgebied. Andere luxe-
ïitgaven zijn de Jubileum-uitgave ter gelegenheid van de 100e geboortedag van
Dickens met platen van Frak Reynolds en de uitgaven van de Christmas Carol
aet platen van Arthur Rackham en die met platen van Anton Piec'k. Tot een
/olledige luxe uitgave - tenzij men die van de Gebr. Cohen daartoe wil reke-
ien - is het echter nooit gekomen.
(inderversies van Dickens' boeken komen wij voor het eerst tegen aan het eind
/■an de negentiende eeuw in de bewerkingen Andriessen, eveneens uitgegeven door
le Gebr. Cohen.
laast kinderbewerkingen met opmerkelijke aanduidingen als uit het Spaans
/ertaald (zie b.v. David Copperfield in de Reinaert-reeksis Dickens
)ok in handen gevallen van de striptekenaren. Classics uit Naarden en Toppers
'_n strip uit Amsterdam zijn hier de laatste jaren actief, maar al in de
jaren twintig kwamen er Cinema-romans uit. Gezien de prijs 0.25) van deze
ïitgaven zullen dit wel stripverhalen in fotovorm geweest zijn.
(ijkt men naar de populariteit van de boeken afzonderlijk dan staan de
3ickwick Papers bovenaan met circa 3 3 drukken, gevolgd door Oliver Twist
- 32 -
