gen ver overtroffen worden door die van Het leeskabinet mag de conclusie verbon den worden dat Het leeskabinet een tijd schrift was dat in brede kring waardering vond. Omdat Het leeskabinet ook bij lees bibliotheekhouders en bij leesgezelschap pen gewild was moet het werkelijke aan tal lezers vele tientallen malen groter ge weest zijn dan de oplage-cijfers doen ver moeden. Uitgaande van een zeer voorzich tige schatting kunnen we concluderen dat Het leeskabinet in het eerste jaar van zijn bestaan gelezen kon worden door ruim 22.000 nederlanders.53 Als andere bron nen melden dat Het leeskabinet veel gele- De eerste illustraties bij de 'Lotgevallen van Nicolaas Nickleby", in het leeskabinet, 1838 III. Steendruk door S. de Visser. Foto: U. B. Amsterdam zen werd, mogen we aannemen dat het verschil tussen het aantal mogelijke le zers en het aantal feitelijke lezers niet groot zal zijn. Op 1 maart 1847 zegt Hendrik Frijlink in een brief aan de ne- derlandse boekhandelaren dat hij "vol gens een zeer matige berekening" het aantal lezers van Het leeskabinet schat op 40.000. Ik weet niet wat de oplagecijfers in 1847 zijn, maar ik denk dat dit getal niet of nauwelijks overdreven is.64 Zo wordt duidelijk hoe de naam van een schrijver door een tijdschrift met een op lage van ten hoogste 1541 exemplaren in korte tijd gevestigd kan worden. Conclusie Potgieter leverde, zoals Agnes Zwaneveld heeft laten zien, de eerste nederlandse vertalingen van werk van Dickens, maar hij was niet de wegbereider van Dickens in Nederland." De amsterdamse uitgever Hendrik Frijlink heeft Charles Dickens in Nederland bekend gemaakt. Snel na de publikatie van de eerste aflevering van 'De avonturen van Nicolaas Nickleby' in Het leeskabinet van augustus 1838 is de naam van Dickens in Nederland geves tigd. Op basis van onderzoek van de literaire tijdschriften uit de periode 1835-1839 moet de constatering dat Dickens' popula riteit in Nederland langzaam op gang kwam, worden tegengesproken. Bij de verspreiding van het werk van Dickens in Nederland hebben Hendrik Frijlink en zijn tijdschrift Het leeskabinet een crucia le rol gespeeld. Dickens werd in Nederland bekend door de publikatie van af augustus 1838 van 'De lotgevallen van Nicolaas Nickleby' in Het leeskabinet. Ook in vergelijking met andere landen is de populariteit van Dickens niet 'laat' op gang gekomen. In Frankrijk duurt het bij het publiek tot na 1847 voordat Dickens enige populariteit verwerft; de kritici krij- 43

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

The Dutch Dickensian | 1991 | | pagina 44