DE ZUIVERHEID
VAN EEN SCHUW VOGELTJE...
Little Dorrit verbeeld
Dickens lezen of Dickens zien. That's
the question', om het maar eens vrij
naar Shakespeare te zeggen. De BBC
heeft, zoals velen onder ons bekend
is, alweer enkele jaren geleden een
prachtig gefilmde en voortreffelijk
gespeelde reeks televisiefilms naar
de boeken van Charles Dickens ge
maakt. Inmiddels zijn de vieobanden
daarvan ook doorgedrongen tot de
betere videotheken en in veel open
bare bibliotheken kun je ze lenen.
Ko van Leeuwen
Is dat nu de moeite waard? Dat is een
vraag die niet zo eenvoudig te beantwoor
den is. Een van de mooiste romans van
Dickens vind ik nog steeds Little Dorrit.
Dat arme meisje Amy Dorrit, dat door on
fortuinlijke omstandigheden van haar va
der nota bene in de gevangenis het le
venslicht zag en er ook weer door onge
lukkige omstandigheden - maar nu die
van haar geliefde Arthur Clennam, in het
huwelijk trad. Een schuw vogeltje met
een opofferende geest die buiten de gees
teswereld van Dickens z'n weerga niet
kent. Daarmee hebben we dan gelijk het
begin en het einde van deze droeve ge
schiedenis te pakken.
Little Dorrit speelt zich voor een groot
deel af in de Londense Marshalsea gevan
genis, waarin mensen met schulden zitten
opgesloten. Een vreemde gevangenis,
waar de schuldige als hij wil zelfs z'n hele
gezin bij zich kan hebben. Ook in David
Copperfield, de roman die alom wordt ge
zien als een geschiedenis boordevol auto
biografische elementen, speelt de
Marshalsea gevangenis een rol. Het is de
immer optimistische levensgenieter
Micawber die daar wegens schulden de
gevangenis indraait.
Ook in het leven van Charles Dickens zelf
drong de Marshalsea zich op. Charles va
der, John Dickens, werkte op het betaal-
kantoor van de Britse Marine. Maar hij
kon slecht met geld omgaan en leefde met
een grenzeloos zorgeloze nonchalance.
Dat bracht hem binnen de muren van on
ze inmiddels bekende Marshalsea gevan
genis. Het hele gezin trok vrijwillig bij
hem in, maar Charles bleef als enig ge
zinslid buiten de poort, waar hij toen de
kost verdiende op een kleine schoen-
smeerfabriek.
De bezoeken die Charles Dickens in die
tijd dagelijks aan zijn familie bracht, moe
ten hem mateloos geïnspireerd hebben,
gevoelig als hij was voor armoede en mis
standen. De optimistische levenshouding
van vader Dickens ten tijde van zijn ge
vangenschap zullen ongetwijfeld te ma
ken hebben met de twee karakters die hij
in zijn boeken David Copperfield en Little
Dorrit in gevangenschap laat doorbren
gen. Zowel mr. Micawber als William
Dorrit beschikken over een onbuigzaam
karakter in de goede zin van het woord.
Ze laten zich niet klein krijgen.
Schitterend voorbeeld bij vader Dorrit: De
cipier John Chivery schaamt zich de cel-
61