David kan alleen met schrik bedenken dat zijn vader gelijk Lazarus misschien uit het graf is
herrezen. Wanneer Clara Peggotty hem vertelt dat hij een vader heeft gekregen (er op doelend
dat zijn moeder is hertrouwd, maar David weet dit nog niet), staat hij te trillen op zijn benen
en trekt hij wit weg. Hij denkt dat zijn vader misschien uit de dood is opgestaan en dit brengt
hem in hevige paniek.
David gaat uit logeren bij de familie Peggotty in hun boothuis. In de huiskamer van het
boothuis hangt een schilderij, waarop Isaac op het punt staat te worden geofferd door zijn
vader Abraham. Ook hier is de vaderfiguur aanwezig als een bedreiging.
Na de logeerpartij bij de familie Peggotty in hun boothuis moet David ervaren dat tijdens zijn
afwezigheid zijn moeder hem heeft verraden. In de tussentijd is zij namelijk getrouwd met een
zekere mr. Murdstone. Zelfs de slaapkamer van zijn moeder, waar hij placht te slapen, wordt
hij letterlijk uitgezet.
Mr. Murdstone blijkt een boze stiefvader, een verschrikking in feite, eigenlijk de vlees
geworden Abraham van het schilderij dat ik zo juist noemde. Alsof dit alles nog niet genoeg is,
brengt mr. Murdstone een ongehuwde zuster met zich mee, een vrouw met een manlijk
voorkomen. Haar wenkbrauwen zijn als het ware scheermessen; wekken deze wenkbrauwen
bij David angst voor castratie op?
Zoals de lezer weet, wordt David door zijn stiefvader heel wreed behandeld. Mr. Murdstone
kwelt hem door hem onmogelijke sommen op te geven. Wanneer David in zijn nervositeit er
niet in slaagt zijn lessen te leren naar genoegen van zijn stiefvader slaat deze hem. David
gedraagt zich dan als een hond: hij bijt mr. Murdstone.
Al eerder is hij door deze met een hond vergeleken: Mr. Murdstone vertelt David dat hij wel
raad weet met een ongehoorzame hond, hierbij doelend op David.
De identificatie met een hond gaat verder. David wordt door zijn
stiefvader van zijn moeder weggenomen en naar een strenge
kostschool gestuurd. Hier krijgt hij bij aankomst een bord om
gehangen:" Take care. He bites."
Hoofd van de school is een zekere mr. Creakle. Zijn naam alleen al is
veelzeggend: letterlijk "kraakt" hij in zijn laarzen. Laarzen kunnen
attributen zijn in het sado-masochisme. Mr. Creakle is een sadist: hij
geeft zijn leerlingen menige aframmeling, ook David.
Is de identificatie van David met een hond een blijk van masochisme?
Misschien vindt menigeen dit een boude bewering, maar er zijn
mensen die menen dat soms een masochist ophoudt zich als mens te
zien en zich vergelijkt met een hond, zoals David zich gedraagt als een
hond en als een hond wordt behandeld.
David krijgt moeilijkheden met zijn manlijke identiteit. Dit is ook geen
wonder. Althans tot aan de komst van de Murdstone's is David
opgegroeid tussen uitsluitend vrouwen, in welke situatie identificatie
met een (manlijke) vaderfiguur niet kon plaats vinden.
Niet alleen is David onzeker omtrent zijn manlijke identiteit. Hij heeft
ook moeten ervaren dat een intieme relatie met een vrouw (zijn
moeder) riskant is en kan worden doorkruist door een boze
- 12 -
