waarvoor je alleen maar dankbaar kunt zijn. Ik ben het met al die interpretaties van harte
eens. Maar ik zou nog een stap verder willen gaaa Ik zou ook nadrukkelijk de mogelijkheid
willen openhouden dat het wordt losgemaakt door een ervaring van bovenaf. We hebben de
afgelopen jaren heel wat geloofsvoorstellingen als hinderlijke ballast van ons afgeschud en
zijn gewend te denken in zuiver rationele en seculiere termea Ik heb dat ook aan den lijve
ondervonden en in veel opzichten als heel bevrijdend ervaren. Maar ik wil geen afstand doen
van de gedachte dat er misschien ook een andere werkelijkheid is, waar we uit voortkomen
en waar we in terugvallen, waar een vrede en recht heersen waarvan we hier alleen maar
kunnen dromea Als je die mogelijkheid openhoudt, moet je ook niet verbaasd zijn dat ons
vanaf die andere kant wel eens signalen bereiken, of boodschappen, zoals Paulus op weg naar
Damascus en Scrooge in de Kerstnacht.
Ervaringen als die van Paulus en Scrooge blijven niet beperkt tot de Bijbelse
overlevering en literaire verbeelding. In het dagblad Trouw las ik begin dit jaar een uitvoerig
vraaggesprek met Lei Roeffea Deze RoefFen, een man van 45 jaren oud, was in Venlo en
omstreken even bekend als berucht. Na een jeugd in tuchthuizen en internaten was hij
schatrijk geworden door zijn handel in drugs, horloges, kleding en schroot. Tot hij nu ruim
vijf jaren geleden een verschijning zag die zijn leven totaal veranderde. In een hoek van zijn
woning ontmoette hij, zoals hij zelf vertelt, Onze-Lieve-Heer in een intens licht en kreeg hij
de opdracht het woord van God te verkondigen. Hij veranderde op slag van crimineel in
weldoener. Zo bezorgde hij rond de feestdagen zeven kratten vol kerstpakketten bij arme
gezinnen in Blerick, schonk een deel van zijn vermogen aan de kankerbestrijding en betaalde
de familie, bij wie hij ooit de brandkast kraakte, het gestolen geld tot op de laatste cent terug.
Het geld, zegt hij, heeft mij doodongelukkig gemaakt Trouw 21-01 -2000)
Tenslotte een laatste gedachte. Het is heel opvallend hoe gemakkelijk omstanders
de ommekeer van Scrooge aanvaarden. Dat is namelijk veel moeilijker dan het lijkt. Als
Paulus in Damascus aankomt, wordt hij door de christenen daar niet ogenblikkelijk als
broeder in de armen gesloten. Het bericht van zijn bekering is wel aangekomen, maar de
plaatselijke christenen kunnen die overgang niet zo snel meemaken. Als de booswicht
zich bekeert is er eerst nog enige argwaan. Ook zijn alle negatieve sentimenten niet
ineens verdwenen. Lei Roeffen maakt geen melding van dergelijke argwaan, maar zijn
ruimhartige schenkingen aan de nonnen van Steyl en de zusters van Baarlo hebben
waarschijnlijk krachtig geholpen om aan alle twijfel een einde te maken.
Het grootste probleem voor de omstanders is misschien wel dat het ook iets
plezierigs heeft om de ondeugd nabij te hebben. Daarmee kom ik terug op het
contrastgevoel waarmee ik dit artikel ben begonnen. Zolang je buurman zijn kinderen
slaat of je collega zijn taken verzuimt, is dat wel heel ernstig, maar kun jij je troosten met
de gedachte dat jij in vergelijking daarmee eigenlijk heel redelijk functioneert. Maar als
de ondeugd uit ons midden wegvalt, missen wij de meetlat waaraan wij met enige
tevredenheid onze eigen deugdzaamheid kunnen aflezen. Vergelijkingen gaan voortaan
in ons nadeel uitvallen en dat geeft een heel onrustig gevoel. Het aardige is dat neef Fred
in de Christmas Carol daar geen enkele moeite mee heeft. Hij ontvangt oom Scrooge
zonder voorbehoud. Scrooge mocht van geluk spreken, schrijft Dickens, dat hem zijn
arm niet uitgetrokken werd, zo geestdriftig werd hij naar binnen gesleurd. Nadien, zo
eindigt deze kerstvertelling, had Scrooge geen ontmoetingen meer met het geestenrijk.
Maar
