Jane Smiley is een romanschrijfster. Het is begrijpelijk, dat zij vooral terugvalt
op de grote recente Dikens-roman van Peter Ackroyd. Ze valt dan ook in dezelfde
fouten als hij, zoals een nagenoeg volslagen negatie van de gevangenschap
wegen schulden en daarmede van de betreffende hoofdstukken in The Pickwick
Papers en van little Dorrit, v/aarvan zij ook de symboliek niet doorziet. Hiervan
afgezien vind ik het een voortreffelijk boek. Het begint niet, zoals iedere biograaf
deed, met Dickens' ouders en zijn geboorte, maar met de Sketches by Boz. In grote
lijnen vervolgt Jane Smiley met de volgende boeken van Dickens, waarbij zij
nadrukkelijk ingaat op Dickens' begaafdheid t.a.v. de novelle. Vooral bij de
Christma novelles komt dit uitvoerig aan de orde.
Het was een nagenoeg nieuw verschijnsel in Engeland. De eerste aanzet lag al in
personages als Alfred Jingle en Sam Weller.
Smiley gaat uitvoerig is op de problematiek van Dickens als menselijk persoon.
Zijn verwijdering van zijn vrouw, zijn geheime verstandhouding met Ellen Ternan,
waarin Smiley vermoedt de hoofdoorzaak van zijn latere ziekte en dood, meer dan
in zijn publieke voorlezingen. Waarschijnlijk heeft hij na het treinongeluk een beroerte
gehad.
Jammer genoeg weet Smiley zich nauwelijks raad met Great Expectations.
Ook dit heeft zij gemeen met Ackroyd, evenals de volslagen negatie van Dickens'
testament en de schending daarvan door de Parlement.
Ondanks deze vnl. met Ackroyd gemene gebreken, blijf ik het toch een
voortreffelijk boek vinden. Dickens' grote betekenis voor de Engelse proza literatuur,
zijn moeizame verhouding tot alle vrouwen in zijn leven, van moeder, echtgenote,
BOEKBESPREKING
Charles Dickens Jane Smiley - London Weidenfeld Nicolson 2002 - 214 p. lit.,
ISBN 0 297 60777 4.
O
